دخپریدو نیټه : 2012-11-29 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
ماشومانو ته د پیسو او مالي Ù…Ùاهیمو په اړه څرنګه
لیکواله: رویا رووÙ
|
|
ماشومانو ته زده Ú©Ú“Ù‡ د ژوند په هره برخه Ú©Û Ù¾Ù‡ Úانګړي دول د پیسو د Ø³Ø§ØªÙ†Û Ø¯ څرنګوالي په برخه Ú©Û Ø¯Ù‡ØºÙˆÛŒ د راتلونکي ژوند په اړه خورا مهم رول لري، ÚÚ©Ù‡ د هر انسان اساس او بنیاد د ماشومتوب له Ø¯ÙˆØ±Û Ú…Ø®Ù‡ پیل او پایله ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ÚÙˆØ§Ù†Û Ú©Û Ù¾Ù‡ ډاګه Ú©ÛÚ–ÙŠ.
موږ د والدینو یا د کوچنیانو د سر پرست په توګه Ø¯Ø§Ø³Û Ùکر Ú©Ú“ÛŒ Ú†Û Ø®Ù¾Ù„Ùˆ ماشومانو ته د هغوی د جیب خرڅ په توګه څومره Ù¾ÛŒØ³Û ÙˆØ±Ú©Ú“ÙˆØŸ
Ú©Ù‡ زموږ ماشوم ټینګار ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú†Û Ùلانی څیز راته را ونیسه هغه مو ورته رانیولی؟ او یا مو هغه ته قناعت ÙˆØ±Ú©ÙˆÙˆÚ†Û Ø¯ ÚÛŒÙ†Û Ú…ÛŒØ²ÙˆÙ†Ùˆ په ترلاسه کولو Ú©Û ØµØ¨Ø± ÙˆÚ©Ú“ÙŠ!
په هر Øال په Ø³Ø±Ú©Û ÙˆØ§Ù„Ø¯ÛŒÙ† او وروسته Ù…Øترم ښوونکي مسؤلیت لري Ú†Û Ù…Ø§Ø´ÙˆÙ…Ø§Ù†Ùˆ ته د پیسو د ترویج، Ùرهنګ، ساتنÛØŒ داستÙØ§Ø¯Û Ø§Ùˆ ارزښت په اړه کوچنیانوته زده Ú©Ú“Ù‡ ورکړي.
Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم د Ù†Ú“Û Ù¾Ù‡ ښوونÚیو او مدارسو Ú©Û Ù¾Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û Ø²ÛŒØ§ØªÙ‡ پاملرنه نده Ø´ÙˆÛ Ø§Ùˆ ډیر Ù„Ú– کوچنیان د مالي سواد لرونکي دي، نو Ù¾Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û Ø¯ والدینو مسؤلیت تر نورو زیاد دی.
مور او پلار باید ډیره Øوصله ولري او یوه زیاته اوږده موده په پام Ú©Û ÙˆÙ†ÛŒØ³ÙŠ Ú…Ùˆ خپلو کوچنیانو ته د مالي سواد زده Ú©Ú“Ù‡ ورکړي، نو Ù¾Ø¯Û Ù„Øاظ ویلی شو Ú†Û Ø¯ انسان د زده Ú©Ú“Û Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ù…Ø¯Ø±Ø³Ù‡ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¯Ù‡. بده به نه وي Ú©Ù‡ دلته Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¯ انسان Ø¬ÙˆÚ“ÙˆÙ†Û ÛŒÙˆÙ‡ مرجع تعری٠کړو.
د ماشومانو لپاره د مالي سواد د زده Ú©Ú“Ùˆ Ú«Ù¼Û!
Û±: د ماشوم مغز تر پیدایښت وروسته د کاغذ د ÛŒÙˆÛ Ø³Ù¾ÛŒÙ†Û Ù¾Ø§Ú¼Û Ù¾Ù‡ څیر وي، او هر Ú…Ù‡ Ú†Û Ù¾Ø±Û ÙˆÙ„ÛŒÚ©Ù„ شي همغه Ù¾Ø±Û Ø«Ø¨Øª Ú©ÛÚ–ÙŠ اوبس، نو دا Ù…ÛŒÙ†Ø¯Û Ø§Ùˆ پلرونه دي Ú†Û Ù¾Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©Û Ú…Ù‡ ډول تصمیم نیسي Ú†Û Ù…Ø§Ø´ÙˆÙ…Ø§Ù† ÛŒÛ Ú…Ù‡ شي ته اړتیا لري، او Ø§Ú“ØªÛŒØ§ÙˆÛ ÛŒÛ Ø¨Ø§ÛŒØ¯ تر کومه Øده پوره شي او ماشوم ته د ورÚÛ Ú…Ùˆ Ø±ÙˆÙ¾Û ÙˆØ±Ú©Ú“Ù„ شي.
Û²: والدین باید خپلو ماشومانو ته د ژوند په پیل Ú©Û Ø¯Ø§ وښيي Ú†Û Ø¯ خپل جیب د پیسو څومره اندازه مصر٠او څومره ÛŒÛ Ø³Ù¾Ù…Ø§ Ú©Ú“ÙŠØŒ په Øقیقت Ú©Û Ø¯ پیسو بودجه بندي له Ù‡Ù…Ø¯Û Úایه پیل Ú©ÛÚ–ÙŠØŒ د پیسودلا ÚšÛ Ø³Ø§ØªÙ†Û Ø¯Ù¾Ø§Ø±Ù‡ لازمه ده Ú†Û Ù…Ø§Ø´ÙˆÙ… ته یو جیبي بکس یا دخل په پام Ú©Û ÙˆÙ†ÛŒÙˆÙ„ شي Ú†Û Ø¯ ماشوم د لومړني بانک په توګه Ù¾Ûژندل Ú©ÛÚ–ÙŠ او تر هغه وروسته Ø¯Û Ù„Ù‡ بانک او بانکي Øسابونو سره اشنا شي.
د ماشوم سپما Ø´ÙˆÛ Ù¾ÛŒØ³Û Ù‡ØºÙ‡ ته د خودکÙايي اØساس ورکوي او کولی شي Ø®Ù¾Ù„Û ÚÛŒÙ†Û Ø§Ú“ØªÛŒØ§ÙˆÛ Ù„Ù‡ Ù‡Ù…Ø¯Û Ù„Ø§Ø±Û Ù¾ÙˆØ±Ù‡ Ú©Ú“ÙŠØŒ دا کار د ماشوم د Ù¾ÚšÙˆ درÛدو مهمه لاره ده، او په Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ú©Û Ù¾Ø¯Û Ù¾ÙˆÙ‡ÛÚ–ÙŠ Ú†Û Ù„Ù‡ خپلو پیسو نه ÚšÙ‡ استÙاده ÙˆÚ©Ú“ÙŠ.
Û³: والدین Ø¯Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ú†Û Ø§ÙˆÙ„Ø§Ø¯ÙˆÙ†Ù‡ ÛŒÛ Ù¾Ù‡ Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ú©Û Ù„Ù‡ اقتصادي ستونزو سره مخ نه شي باید دوی ته ښودنه ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú†Û Ø¯ خپلو سپما شویو پیسو نه په بانکي Øسابونو او نورو برخو Ú©Û Ù¾Ø§Ù†Ú«ÙˆÙ†Ù‡ ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ Ú†Û Ø¯Ø§ په خپله د ماشوم په وسیله د پیسو د مدیریت یوه انګیزه ده.
Û´: Ø¯Ø¯Û Ø¯Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ú†Û Ù…Ø§Ø´ÙˆÙ… په ÚšÙ‡ توګه د پیسو په ارزښت پوه شي، والدین باید دپیسو د Ø³Ø§ØªÙ†Û ØºÙˆØ±Ù‡ Ù„Ø§Ø±Û Ú†Ø§Ø±Û ÙˆØ±ÙˆÚšÙŠÙŠØŒ Ú…Ùˆ په Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ú©Û Ø¯ خپل عاید ÚšÙ‡ ساتنه ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ او د Ù¾Ø§Ù†Ú«ÙˆÙ†Û Ø¯Ù¾Ø§Ø±Ù‡ یو ÚšÙ‡ عامل وي.
د ماشوم د پاره د پیسو د ÚšÙ‡ مدیریت دپاره ÚÛŒÙ†Û Ø¶Ø±ÙˆØ±ÙŠ Ù„Ø§Ø±ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ù¾Ù‡ Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ دي:
Û±: د ماشومانود اړتیاو په Ù…ÛŒÙ†Ú Ú©Û ÛŒÙˆÙ‡ تÙاوت ته قایل شﺉ، دوی ته لارښوونه وکړﺉ Ú†Û ÛŒÙˆ شمیر توکي Ú†Û ØºÙˆØ§Ú“ÙŠ د هغه Ù‚Ûمت لوړ دی، یا د دوی سن تقاضا نه کوي Ú†Û Ø¯ØºÙ‡ Ø´ÛŒ تر لاسه Ú©Ú“ÙŠØŒ او د ÚÛŒÙ†Û ØªÙˆÚ©ÙˆØ¯ ترلاسه کولو دپاره باید صبر ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او Ø¯Ø§Ø³Û ... نور
Û²: کوچنیانو ته اجازه ورکړﺉ Ú†Û Ù„Ù‡ کوچینیوالي څخه خپل مالي تصمیمونه ونیسي، لارښوونه ورته وکړﺉ Ú†Û Ø¯ خپل جیب له پیسو نه څومره خرڅ، سپما، د خیریه کارونو په لګښت او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ± ... برخو ولګوي.
Û³: ماشومانو ته دا ور زده کړﺉ Ú†Û Ù¾Ù‡ راتلونکي Ú©Û Ø¯ Ø®Ù¾Ù„Û Ù¾Ø§Ù†Ú«ÙˆÙ†Û Ø¯ ترلاسه شوي عاید څخه مالیه ورکړي، هیڅکله دا مه ورته وايي Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ کار Ú†Û Ø²Ù‡ درته وایم هغه وکړﺉ، بلکه د هغه د خپلو کړنو په وسیله هغه وپوهوﺉ Ú†Û Ø¨Ø§ÛŒØ¯ Ú…Ù‡ ÙˆÚ©Ú“ÙŠ.
په پای Ú©Û Ø®Ù¾Ù„Ùˆ کوچنیانو ته د Ù‡Ûواد Ø¯Ø¯Û Ø®Ø§ÙˆØ±Û Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ø¯ دوی په لاس ده ور زده کړﺉ Ú†ÛØŒ دا د پیسو قدرت ندی Ú†Û Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† پیسه داره کوي، بلکه بر هغوی Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ØªØ³Ù„Ø· لرل او د پیسو په مدیریت Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙˆØ§Ú© دی Ú†Û Ù„Ù‡ هغه نه یو ثروتمند یا دنیادار جوړوي |
