دخپریدو نیټه : 2013-12-12 مخپرونکئ : 098 - دبÛنوا اداره - کابل
سویډن: Ø§ÙØºØ§Ù† ادبي شخصیتونه ولمانÚÙ„ سول
انجينر عزيز مقری
په سويډن Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†Ùˆ علمي او ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÙŠ Ù…Ø±Ú©Ø² لخواد Ù‡Ûواد د علمی او ادبي شخصيتونو اغلي Ù†Ø¬ÛŒØ¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§ بياباني او ښاغلي عبدلمالک بیکسيار دادبی Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ Ø¬ÙˆÙ¾Ú“Ø¯Ø³ØªØ§ÙŠÙ†Û Ù¾Ù‡ وياړ دروان کال دديسمبر دمياشتي پر Û· دکروکسبÛÚ© ښونÚÛ Ø¯Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ÙˆÙ†ÙˆÙ¾Ù‡ تالارکښي درنه علمي اوادبی غونډه جوړه شوه .
غونډه Ú†Û Ø¯ سويډن د مالمو په ښار Ú©Û Ø¬ÙˆÚ“Ù‡ شوي وه د سویډن دمالمو Ù…ÛØ´ØªÙˆ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†Ùˆ Ø³Ø±Ø¨ÛØ±Ù‡ د نورو Ø§Ø±ÙˆÙ¾Ø§ÙŠÛ Ù‡ÛŒÙˆØ§Ø¯ÙˆÙ†Ùˆ څخه هم Ù¾Ú©Û Ù„Ø³Ú«ÙˆÙ†Ùˆ لیکوالو ،شاعرانو د هنر او ادب مینوالو ګډون Ú©Ú“ÛŒ وو .
غونډه Ú†Û Ù¾Ø± دروبرخوباندي ÙˆÛØ´Ù„ Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ دورÚÛ Ù¾Ø± درو بجو پيل سول دسمبالښت او ويندويي چاري ÛŒÛ Ø¯ Ø¢ØºÙ„Û Ø²Ø±Ù„ÚšØª Â«ØØ¨ÛŒØ¨Â» ښاغلي نیازمØÙ€Ù€Ù…د پياوړي اوښاغلی ولایت خان Â«ÚØ¯Ø±Ø§Ú¼Â» لخواپه مخ بیول Ú©ÛØ¯Û ØŒØ¯Ø´Ù¾Û Ù¾Ø± يوه بجه پايته ÙˆØ±Ø³ÛØ¯Ù‡ .
غونډه دوړوکي منير ساپی لخوادقرانکريم دڅومبارکوايتونو په تلاوت Ø§ÙˆØ¯Ø§ÙØºØ§Ø³Ù† ماشومانولخواد ملي سرود په ویلو پيل سوه .
دملي Ø³Ø±ÙˆØ¯ØªØ±Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ùˆ وروسته راغلو Ù…Ûلمنو، پياوړي شاعري اغلي Ù†Ø¬ÙŠØ¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§Ø¨ÙŠØ§Ø¨Ø§Ù†ÙŠ ØŒ تکړه شاعر عبدالمالک بÛکسيار ØŒÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ù¾Ù‡ سويډن Ú©Û Ø¯ Ø¯ÙˆØ³ØªÛ ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù…Ø´Ø±ÚšØ§ØºÙ„ÙŠ ØØ¨ÛŒØ¨ الله غمخور، په ډنمارک Ú©Û Ø¯ Ø®Ù¾Ù„ÙˆØ§Ú©Û Ø¬Ø±ÛŒØ¯Û Ù…Ø³ÙˆÙ„Û Ø¢ØºÙ„Û Ùیضیه هوسا،په ډنمارک Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆØ¯ شوري رئیس ښاغلي Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ÙØªØ§Ø سکندري او په ډمنمارک Ú©ÚšÙŠ دکلتوري Ùˆ دی Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯Ù…Ø´Ø±ØªØ§Ø¨Ù‡ غړي اوليکوال ښاغلي زمري Ù…ØÙ‚Ù‚ ته بلنه ورکړه سول تر څوټاکل سوی ÚØ§ÙŠ ØªÙ‡ تشري٠راوړي .
ترهغه وروسته Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆØ¯Ø¹Ù„Ù…ÛŒ Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ مرکز دمشرتابه Ø¬Ø±Ú¯Û Ø¯Ù…Ø´Ø± ښاغلي انجينرعزيزمقری ته بلنه ورکړل سول ترڅوغونډه په خپله Ù¾Ø±Ø§Ù†ÙŠØ³ØªÙˆÙ†Ú©Û ÙˆÙŠÙ†Ø§Ø±Ø³Ù…ÛŒ توگه پرانيزي .
دښاغلي انجينرعزيزمقری ØªØ±Ù¾Ø±Ø§Ù†Ø³ØªÙˆÙ†Ú©Û ÙˆÙŠÙ†Ø§ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ Ø¯Ø¯ÙˆØ³ØªÛ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù…Ø´Ø± ښاغلي ØØ¨ÙŠØ¨ الله غمخور نه غوښتنه وشول Ú†Û Ø¯Ø§ØºÙ„ÙŠ Ù†Ø¬Ø¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§Ø¨ÙŠØ§Ø¨Ø§Ù†ÙŠ لنډژوندليک دغونډي له برخوالوسره شريک Ú©Ú“ .
ÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ù„Ù‡ ښاغلي هيوادوست ØµØ§ØØ¨ نه هيله وسول دساراربياباني پر هنری او ادبی هڅوباندي خپله ليکنه ولولي .
همدا ډول دارياناکلتوری Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù…Ø´Ø± ښاغلي کبير اميري نه غوښتنه وشول Ú†Û Ø¯Ø®Ù¾Ù„Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯Ù…Ø´Ø±ØªØ§Ø¨Ù‡ Ø¬Ø±Ú¯Û Ù¾Ù‡ استازيتوب Ù¾ÛØºØ§Ù… واوري .
دپيغام تر اورولووروسته د۱۵ دقيقولپاره ØªÙØ±ÙŠØ اعلان سول ØŒ Ø¯ØªÙØ±ÙŠØ په وخت Ú©ÚšÙŠ Ø¯Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ دگډونوالو لپاره تازه ميوه ،اوڅښاک په نظرکي نيول Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ اومÛلمانه د تازه Ù…ÛŒÙˆÛ Ø®ÙˆÚ“Ù„ÙˆØªÙ‡ را وبلل شول .
ØªØ±Ø¯Ù…Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ په ډنمارک Ú©ÚšÙŠ Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆØ´ÙˆØ±Ø§ مشر ښاغلي سکندري صیب ته بلنه ورکړه سول Ú†Û Ø¯Ø®Ù¾Ù„Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù¾ÙŠØºØ§Ù… دغونډي برخه والوته واوروي . ÙˆØ±Ù¾Ø³Û ÚšØ§ØºÙ„ÙŠ اسداله هیواد مل د ( دواړو ملیمنوپه هکله )لیکنه ولوسته ØŒØªØ±Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ùˆ وروسته د Ú©ÙˆÙ†Ú‰Û Ø²ÙˆÛŒ د Ùلم ÚÙ†Û Ø¨Ø±Ø®Û Ú†Û Ø§ØºÙ„ÙŠ سارابياباني Ù¾Ú«ÚšÙŠ ÚšÚ©Ø§Ø±ÛØ¯Ù„ دغونډي Ø¨Ø±Ø®ÙˆØ§Ù„ÙˆÙ†Ù†Ø¯Ø§Ø±Û ØªÙ‡ وړاندي Ø´ÙˆÛ .
دغونډي Ø¯Ù„Ù…Ú“Û Ø¨Ø±Ø®Û Ù¾Ù‡ ورستی Ø´ÛØ¨ÙˆÚ©ÚšÙŠ Ø¨ÙŠØ§Ø®Ù¾Ù„Ù‡ Ø¢ØºÙ„Û Ù†Ø¬ÛŒØ¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§Ø¨ÙŠØ§Ø¨Ø§Ù†ÙŠ ته بلنه ورکړه سوه Ø§ÙˆÙ‡ØºÛ Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆØ¯Ø¹Ù„Ù…ÛŒ Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ مرکزدمشرتابه اوټولوغړونه Ø¯Ù…Ù†Ù†Û Ù¾Ù‡ څرگندولوسره دخپل ادبی چوپړاوÚوانانوراتلونکی مسوليتونوپه هکله په زړه پوري خبري ÙˆÚ©Ú“Û ØŒ Ø¯Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ گډونوالو Ù‡ØºÛ ØªÙ‡ Ø¯Ø§ØØªØ±Ø§Ù… اودرناوي په خاطرپر پښودريدل اوپه گرمو Ú†Ú© Ú†Ú©ÙˆØ¦Û Ø¨Ø¯Ø±Ú¯Ù‡ Ú©Ú“ ØŒ بيا اغلي Ùیضیه هوسا Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆÚ©Ú“Û .
دغونډي Ù„Ù…Ú“Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ د Ú‰ÙˆÚ‰Û Ø®ÙˆÚ“Ù„ÙˆÙ„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ يوساعته دمه اعلان سول .ديادولو وړده Ú†ÙŠ دددي ادبی غونډي ټولوگډون والوته Ø¯Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù„Ø®ÙˆØ§ Ú‰ÙˆÚ‰Û ØŒÚ…ÚšØ§Ú© اوميوه په نظرکي نيول Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ .
ØªØ±ÙŠÙˆÛ Ù„Ù†Ú‰Û Ø¯Ù…Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ دغونډي دوهمه برخه پيل شول .
دغونډي Ù¾Ø¯Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©ÚšÙŠ تکړه شاعر اوليکوال ښاغلي ودير ساپي دښاغلی بÛکسيار Ø³Ø§ØØ¨ پر ژوند لیک لنډه رڼاواچوله .بياÚوان شاعر اودازادی راډيو ژورناليست ښاغلی اجمل اند ته بلنه ورکړه سول تر Ú…Ùˆ دبÛکسيار پر شعر Ø¯Ø¨ØØ« په اړونده خپل نظردغونډي دبرخوالوسره شريک Ú©Ú“ÙŠ .ØªØ±Ø§Ù†Ø¯ØµØ§ØØ¨ وروسته په ترتيب ښاغلی ارمان صیب د بÛکسیار په ژوند ،اند، او خاطرو Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆÚ©Ú“Û ØŒØ²Ù…Ø±ÙŠ Ù…ØÙ‚Ù‚ دخپلي Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù¾ÙŠØºØ§Ù… ولوست ،همدا ډول په جرمني Ú©Û Ø¯ کونړ د Úوانانو کلتوري Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù¾ÛŒØºØ§Ù… سید رØÛŒÙ… یوسÙÙŠ لخوا ولوستل شو.
ښاغلي انجÛنر صیب مطیع الله روÙÙŠ د بÛکسیار په ژوند نظم لیکلی ووهغه ÛŒÛ ÙˆØ§ÙˆØ±Ø§ÙˆÙ‡ ،ښاغلي انجÛنرصیب ÙØ±ÛŒØ¯Ø§Ù„Ù‡ ساÙÙŠ د بÛکسیار صیب په ژوند طنزیه نثر لیکلی وو اومØÙ…د نعیم Ù…ÙØªÙˆÙ† په هلمند Ú©Û Ø¯ Ù…ØÙ…ود طرزي ادبي Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¨Ù‡ Ù†Ù…Ø§ÛŒÙ†Ø¯Ú«Û Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆÚ©Ú“Û .
Ø¯ÙˆÙŠÙ†Ø§ÙˆÙˆØ§ÙˆÙ¾ÙŠØºØ§Ù…ÙˆÙ†ÙˆØªØ±Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ùˆ وروسته له گران Ø§ÙØºØ§Ø³Ù†Ø³ØªØ§Ù† څخه دښاغلي بÛکسیار په هکله يوشمير لیکوالانو اوشاعرانولکه ښاغلي پيرمØÙ…د کاروان ،امیر جان اØÙ…دزی په دعوت پوهنتون Ú©Û Ø¯ پښتو ادبیاتواستادامان نیازی
Ù¾ÛØ±Ù†Ø¯Ù„ سوی ليکوال اوژورناليست ښاغلی ØºØ¶Ù†ÙØ± صیب ،دژوندون ØªÙ„ÙˆÛØ²ÙŠÙˆÙ† مشر ښاغلي اسماعيل يون ØŒ د ÚšÙˆÙ†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ØªÙˆÙ† د پښتو دپارتمنت امر پوهنوال پښتون اقا شیرزاد په پرده را ښکاره شول اوهريوه دښاغلی بÛکسيار پر ادبی هڅواودده پر شعری لنډي خوژوري خبري ÙˆÚ©Ú“Û Ø§ÙˆÙ‡ØºÙ‡ ئي دغونډي برخوالوته وروپÛژاند.
Ø¯Ø¯Û Ù¾ÙŠØºØ§Ù…ÙˆØ§ÙˆÚ…Ø±Ú¯Ù†Ø¯ÙˆÙ†Ùˆ ØªØ±Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ùˆ وروسته Ø¯Ù¾ÚšØªÙˆÚ˜Ø¨Û ØªÚ©Ú“Ù‡ شاعر ښاغلي بÛÚ©Ø³ÙŠØ§Ø±ØµØ§ØØ¨ څخه غوښتنه وشول Ú†ÙŠ Ø¯Ø±ÙŠÚ ØªÙ‡ راشي اودغونډي دبرخوالوسره دزړه خواله ÙˆÚ©Ú“ÙŠØ .ښاغلی بÛکسيارهم داÙگانانودعلمی Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ مرکزدمشرتابه اوټولوغړونه Ø¯Ø¯Û Ø¯Ø±Ù†Û ØºÙˆÙ†Ú‰ÙŠ Ø¯Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ اودغونډي دبرخوالو لپخواپه خپلو ليکنو او ويناووکښي داغلي سارابياباني Ø³ØªØ§ÙŠÙ†Û Ú…Ø®Ù‡ مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ اوداډول غونډي ÛŒÛ Ø¯Ù‡Ú…ÙˆÙ†ÙŠ اولامل په توگه په نگوته Ú©Ú“. هغذه ترلنډوخبرو وروسته دري Úلورپه زړه پوري شعرونه ولوستل اودغونډي دبرخوالو لخواپه Ú†Ú© Ú†Ú©Ùˆ بدرگه Ú©ÛØ¯Ù‡ .
دښاغلي بÛکسيار ØµØ§ØØ¨ تر وينا وروسته په سويډن Ú©ÚšÙŠ Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆØ¯Ø¹Ù„Ù…ÛŒ Ø§ÙˆÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÙŠ Ù…Ø±Ú©Ø² دمشرښاغلي عزيزمقری Ù„Ø®ÙˆØ§Ø§ØºÙ„Û Ù†Ø¬ÙŠØ¨Ù‡ سارابياباني اوښاغلي بÛکسيارددوي دادبی اوعلمی Ù‡Ú…ÙˆØ¯Ø³ØªØ§ÙŠÙ†Û Ù¾Ù‡ خاطرپه ÚØ§Ù†Ú¯Ú“وستاينليکونو ونازول سول .
همدا ډول د Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù„Ø®ÙˆØ§ يوشمير ماشومان هم وستايل سول اوستاینليکونه داغلي سارا اوبÛکسيارلخوا ورکړه سول .
دستاينليکونودويش ترمراسسمو وروسته دÚوان شاعر ولايت خان ÚØ¯Ø±Ø§Ú¼ لخوا ښاغلی بÛÚ©Ø³ÙŠØ§Ø±ØµØ§ØØ¨ ته Ù„Ù†Ú¯Û Ú‰Ø§Ù„Û Ø³ÙˆÙ„ .
ØªØ±Ù„Ú–Ø´ÛØ¨Û Ø¯Ù…Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ دغونډي دريمه برخه Ú†Û Ø¯ Ø§Ø²Ø§Ø¯Û Ù…Ø´Ø§Ø¹Ø±Û ØªÙ‡ ÚØ§Ù†Ú¯Ú“Û Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ پيل سول .
د Ù…Ø´Ø§Ø¹Ø±Û Ù¾Ù‡ پيل Ú©ÚšÙŠ اغلي ÙÙŠØ¶ÛŒÛ Ù‡ÙˆØ³Ø§ د Ù†Ø¬Ø¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§ شعر ÙˆÙ„ÙˆØ³ØªØŒÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ø§ØºÙ„ÙŠ هوا هوتک ØŒ اغلي سارا نظامي
ښاغلي سلام خان اندړ ،ښاغلي صابر اصلزی ،ښاغلي Ø¹ÛØ³ÛŒ بهرام ښاغلي انجینر صیب مطیع الله روÙÙŠ ،اغلي Ù†Ø¬ÛŒØ¨Û Ø³Ø§Ø±Ø§ بیاباني ،ښاغلي Ù…ØÙ…د نعیم Ù…ÙØªÙˆÙ†ØŒÚ𨧨ºÙ„ÙŠ ګلمان شا ودیر ساپی ،ښاغلي آص٠ننګ صیب ،ښاغلي اجمل اند خپل په زړه پوري شعرونودغونډي برخوالو نازول .
ØªØ±Ù…Ø´Ø§Ø¹Ø±Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ دمالمواوډنمارک Ø§ÙØºØ§Ù† سندرغاړوښاغلي عيسی بهرام اوکبيراميري دنجيب اميري اوپه خپلو ښکلواوازونواوسندرودغونډي ÙØ¶Ø§Ú¯Ø±Ù…Ù‡ Ú©Ú“Ù‡ Ú†Û Ù†Ø¬ÙŠØ¨ اميري ورسره ØªØ¨Ù„Û Ø§ÙˆÙØ±ÙŠØ¯ ورسره رباب ږغاوه .
Ø¯Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ کارچي Ø¯Ø´Ù¾Û ØªØ±ÙŠÙˆÛ Ø¨Ø¬Û Ø¦ÙŠ دوام پيداکړ دټولونه Ø¯Ù…Ù†Ù†Û Ø§ÙˆÚ©ÙˆØ±ÙˆØ¯Ø§Ù†ÙŠ په ويلوسره په هيوادکي دسولي اوثبات Ø±Ø§Ø³ØªÙ†ÛØ¯ÙˆØ§ÙˆÙ…لي يووالي Ø¯Ù¼ÙŠÙ†Ú¯ÛØ¯ÙˆÙ¾Ù‡ دعاپاي ته ÙˆØ±Ø³ÛØ¯Ù‡ .