دخپریدو نیټه : 2014-01-30 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
د قاضي ملا عبدالسلام Û´Û° تلین ولمانÚÙ„ شو
راپور: نعیم Ø§ÙØºØ§Ù†
د زÛږدیز کال Û²Û¶/Û±/Û²Û°Û±Û´ Ù†Ûټه باندي د چمن په ښار Ú©ÙŠ د پښتو ادبي تړون- چمن له لوري د مبارز شاعر قاضي ملا عبدالسلام بابا د ÙˆÙØ§Øª Û´Û° کال یاد غونډه جوړه شوه. Ú†ÙŠ له کندهار، کوټي،مسلم باغ، پښین او برښور څخه لیکوالان، شاعران او د ادب مینوال ورته راغلي ول.
ماسپښین Ø¯Ø±Û Ø¨Ø¬Û Ø¯ غونډي پیل قاري ØµØ§ØØ¨ د قرآني کریم د آیاتونو په تلاوت ÙˆÚ©Ú“ØŒ ÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ù„Ù‡ کندهاره راغلي خوږ ژبي ترانه ویوونکي قیام الدین قیادت نعت زمزمه Ú©Ú“. بیا ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ Ù…Ûلمانه (شاعر Ø´Ùیق العالم معذوریار، لیکوال او شاعر عبدالرو٠رÙیقي، د سیمي سوداګر مجاهد، شاعر واصل ØØ³Ù†ÛŒØ§Ø±ØŒ شاعر ØØ§Ø¬ÙŠ Ù…ØÙ…د اکبرنعمتي، شاعر او لیکوال Ù…ØÙ…د نعیم آزاد، لیکوال ØØ§Ø¬ÙŠ Ø±ØÙ…ت الله رØÙ…ت، شاعر عبدالستار رایاب او شاعر Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø± غاور) پر Ø¯Ø±ÛŒÚ Ù¾Ø±ØªÙˆ څوکیو ته وبلل شول.
غونډه پر دو برخو ÙˆÛØ´Ù„ Ø´ÙˆÛ ÙˆÙ‡ Ú†ÙŠ په Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ Ú©ÙŠ د قاضي ملا عبدالسلام پر ژوند او اند Ù…Ù‚Ø§Ù„Û Ø§ Ùˆ وینا واورول Ø´ÙˆÛØŒ په دوهمه برخه Ú©ÙŠ ازاده مشاعر وشوه.
د غونډي Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ù…Ù‚Ø§Ù„Ù‡ اختر Ù…ØÙ…د Ù…ÛØ±Ø§Ù†ÙŠ Ø¯ قاضي ملا سلام بابا پر ژوند واورول، ورسته لیکوال رØÙ…ت الله رØÙ…ت د قاضي پر ژوند، ملي Ù…Ø¨Ø§Ø±Ø²ÛØŒ زده Ú©Ú“ÙŠØŒ د پیدا یښت پر Ù†Ûټه او د کتابونه پر لیکلو ÙˆÚ–ØºÛØ¯Ø¦.بیا ملا عبدالرازق راشد ته د وینا لپاره بلنه ورکول شوه. ښاغلي راشد وویل Ú†ÙŠ ((قاضي ملا سلام نه تنها Ú†ÙŠ ملي مبارز وو بلکه اسلامي مبارز هم وو)). ÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ø¯ پښتو ادبي غورÚÙ†Ú« کوټي مشر، شاعر او لیکوال نعیم آزاد «د ستر او درانه بابا خوشال خټک لاروی قاضي ملا عبدالسلام بابا» تر عنوان لاندي مقاله واوروله. نوموړي وویل Ú†ÙŠ قاضي ملا سلام بابا وایي: «زه د خوشال خټک لاروی یم». ښاغلي آزاد زیاته Ú©Ú“Ù‡: ((خوشال خټک د مغلوو په وړاندي او سلام بابا د Ø§Ù†Ú«Ø±ÛØ² په وړاندي ملي مبارزه کول، د Ù‡Ù…Ø¯Û Ø¬Ø¯ Ùˆ جهد په تور زنداني سوی دی، Ú†ÙŠ زه ورته د غازي لقب هم ورکوم)).
ښاغلي آزاد په Ù„ÛŒÚ©Ù„Û Ù…Ù‚Ø§Ù„Ù‡ Ú©ÙŠ د سلام بابا په شعرونو Ú©ÙŠ Û²Û° هنره او Û²Û° خویونه Ú©Ø´Ù Ú©Ú“ÙŠ ول Ú†ÙŠ د ټولنیز ژوند د ØºÙˆÚ“ÛØ¯Ø§ØŒ پرمختګ او هوسایني لپار ستر خوشال بابا په خپل منثور اثر«دستار نامه» Ú©ÙŠ سپړلي او یاد Ú©Ú“ÙŠ دي. همدا راز نوموړي وویل:(( سلام بابا سطرنج، انÚورکښي او موسیقي نه خوښول)). تر شاعر نعیم آزاد ورسته د قاضي سلام بابا زوی عاط٠اخندزاده لنډه وینا ÙˆÚ©Ú“Ù‡. د څلورمي وینا لپاره شاعر Ø´Ùیق العالم معذوریار را وبلل شو. ښاغلي معذوریار د سلام بابا د زوی د Ù‡ØºÛ Ø®Ø¨Ø±ÙŠ(( Ú†ÙŠ د شاعر علامه اقبال مزار په سنګ مرمر جوړ او زما د پلار پر قبر بوټي( خاشÛ) ولاړي دي)) په Úواب Ú©ÙŠ وویل (( پر اقبال Ú†ÙŠ کوم کار شوی هغه په دوو کتابتونونو Ú©ÙŠ هم نه ÚØ§ÛŒÚ–ÙŠ ØØ§Ù„ دا Ú©Ù‡ Ú…ÙˆÚ© پرسلام بابا کار کوي هغه د پنجرو شاته لویږي، نو دا Ú†ÙŠ له سلام بابا سره دومره زیات ضد روان دی نو اوس هم د شکر ÚØ§ÛŒ دی Ú†ÙŠ مزار خو ÛŒÛ Ù…Ø§Ù„ÙˆÙ… دی)). ÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ù„ÛŒÚ©ÙˆØ§Ù„ØŒ Ú…Ûړونکی او شاعر ډاکټر عبدالرو٠رÙیقي د میک مخي ته را دعوت شو Ú†ÙŠ د قاضي ملا عبدالسلام د ژوند، ملي Ù…Ø¨Ø§Ø±Ø²Û Ø§Ùˆ سیاست په اړه ÙŠÛ Ù‡Ø± اړخیزه، ګټوره او تاریخي وینا ÙˆÚ©Ú“Ù„.د غونډي د Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ø¨Ø±Ø®ÙŠ په اخیر Ú©ÙŠ د پښتو ادبي تړون چمن مسؤل شاعر او لیکوال Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„ØºÙØ§Ø± غاور په تالار Ú©ÙŠ له ناستو استادانو، ادیبانو او د ادب له مینوال څخه مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ د سلام بابا په یاد تلین Ú©ÙŠ ÛŒÛ Ú«Ú‰ÙˆÙ† ورسره وکړئ ښاغلي غاور زیاته Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ زموږ ادبي او کلتوري ټولنه ویاړي Ú†ÙŠ د پنÚÙˆ کلنو را په Ø¯Û Ø®ÙˆØ§ دا ستر شاعر او د پښتو ستر ویاړ لمانÚÙŠ او موږ هوډ Ú©Ú“ÛŒ Ú†ÙŠ د پښتو د ادب Úلانده ژوندي ویاړونه به هم لمانÚوو.
د غونډي دوهمه برخه(مشاعرÛ) د Ø´Ù¾Û ØªØ± یوولس(Û±Û±) Ø¨Ø¬Û Ø¯ÙˆØ§Ù… ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÙŠ Ú«Ú¼ Ø´Ù…ÛØ± شاعرانو Ù¾Ú©ÚšÙŠ خپل شعرونه ولوستل او خال- خال ترنم ویوونکوو شعرونه زمزمه Ú©Ú“Ù„.
د پښتو ادبي تړون- چمن له لوري غونډي او مشاعري ته راغلوو ټولو مینوالو ته Ú‰ÙˆÚ‰Û ÙˆØ±Ú©ÙˆÙ„ شوه Ú†ÙŠ ÙˆØ±Ù¾Ø³Û ØªØ± (Û²) دوو بجو ÙØ±Ø´ÙŠ Ù…Ø´Ø§Ø¹Ø±Ù‡ وشوه.
یاده دي وي Ú†ÙŠ د غونډي انانسري، شاعر نعمت الله پښتون، شاعر واثق سنګریار، شاعر Ù…ØÙ…د عظیم ممتاز او شاعر موسْی کلیم دراني کوله.