سویډن : دهيواد دعلمي اومسلکي شخصيتونوپه وياړ کنفرانس جوړسو

دسويډن دمالمو په ښارکي دهيواد دعلمي اومسلکي شخصيتونوپه وياړ کنفرانس جوړسو
په سويډن Ú©ÙŠ ددوستۍ فرهنگي ټولني په ابتکار ،دافغاني کلتوري ټولني،اريانا کلتوري ټولني ØŒ دسويډن دفرهنگي اوټولنيزوسازمانو ،مدني ټولنو اودولتي اړونده فرهنگي ادارو لخوادروان کال داگست په دېرشمه (Û³Û°)نېټه په افغانستان Ú©ÚšÙŠ دخوست دشيخ زايد دپوهنتون رئيس اولرغون پېژندونکي پوهنوال محمد رسول باوري ،زموږ دهيواد پېژندل سوي اوپياوړي ژورنالست ØŒ د ازادۍ راډيو د جنوبي اسيا سيمه ييز مشر ښاغلی اکبر ايازي ØŒ دکابل پوليتخنيک پخواني استاد،ليکوال اوشاعر پوهنمل حاجي محمد نوزادي ،دبي بي سي پښتو راډيو پېژندل سوې اوهڅانده ژورناليستي اوليکوالي اغلي  نجيبه ليمې دعلمي اومسلکي هڅو،لاسته راوړنو ددرناوي  اوهڅوني په وياړ نړيوال علمي او ادبي کنفرانس جوړسو.
په دغه کنفرانس Ú©ÙŠ   د امریکا او اروپا میشتو افغان فرهنګي څیرو ترڅنګ د هیواد دملي سرود شاعر  ØŒ وتلی او پیژندلی سوی لیکوال عبدالباري  جهاني  هم  ګډون Ú©Ú“ÛŒ Ùˆ ØŒ همدا راز دې پرتمیني غونډي ته  د سویډن یو شمیر دولتي چارواکي اود سویډن  د وتلو سیاسي ګوندونو سویډني استازي هم راغلي وه .

د کنفرانس د دریز  چاري Ú†ÙŠ  د پېغلي اغلې موسکا اندړ اودمشعل راډيودوتلي اوپېژندل سوي ژورناليست او وياندښاغلي احمدشاه اعظمي لخواپر مخ بيول کيدې  ØŒ پرګرام په ځايي وخت Ú…Ù‡ باندي یوه بجه  د دریز  له ادرسه د کلتوري ټولني یوفعال  سپین ږیري حاجي Ú«Ù„ کاکو ته په بلنه سره د قران اعظیم الشان  دمبارکو ایاتو په تلاوت پیل سو  .


وروسته د مالمو د ښار  د میشتو افغان ماشومانو یو ډلي  د افغانستان   ملي سرود ووایه او د غونډي ګډونوال ئې په درنښت ودریدل .
دملي سرودتراورېدو وروسته دراغلو مېلمنو  هر یو   آغلې نجيبه ليمې ،ښاغلي اکبر ايازي ،ښاغلي عبدالباري جهاني ،ډاکتر محمدالله ساپي ،ښاغلي حاجي محمدنوزادي ،ښاغلي حاجي محمد امين باوري او اوښاغلي افضل ټکورته بلنه ورکړل شوه تر څوټاکل سوي  ځاي ته  تشريف راوړي .

دغونډي په پيل Ú©ÚšÙŠ دمالمودښاردشرقي زون دسويډن دسياسي گوندونودسياسي دفترمشر اودسوسيال دموکرات گونداستازي ښاغلی جمال الحج دهمدې زون  داوسېدونکوسره دکلتوري او ټولنيزچارود ادارې استازې  اغلې ليندا دمالمودښار داړونده ادارواوسازمانو په استازيتوب ددې کنفرانس برخه والوته  هرکلئ ووايه اودداسي کنفرانسونوجوړول ئې دولسونوترمنځ دکلتوری مناسباتواوافغان نسل دسالمي روزني په لارکښي سترگام وباله .هغې وويل دغه تالارچي نن يوځل بياتاسوپکښي راټول سوي ياست څوځله دافغاني پوهانواوقلم خاوندانو ددرناوي اوافغان زلموته ددوي دورپېژندني په موخه دنړيوالو غونډواوکنفرانسونو شاهدپاته سوی دی کوم Ú†ÙŠ دافغانانوپه مټ اوځان گړې توگه دحبيب الله غمخورپه زياراوهڅوجوړېږي .

هغې زياته Ú©Ú“Ù‡ موږ تاسوته پدې کلتوري اوعلمي Ù‡Ú…ÙˆÚ©ÚšÙŠ دلازياتوبرياو هيله کوو،اميددی  Ú†ÙŠ ددې ښکلي غونډي کارموهم په بري اودخوښيوپه فضاي Ú©ÚšÙŠ پايته ورسېږي ØŒ نوموړې د خپلو خبرو وروسته دپرګرام جوړونکو په استازیتوب ښاغلي  حبیب الله غمخور ته یودګلو ګیډۍ  د ÚšÙ‡ نیت د وړاندي کولو په دود ÙˆÚ©Ú“Ù‡ .
تر هغه  وروسته په سويډن Ú©ÙŠ دوينستر دمليو،فولک اومدرات په نوم گوندونواستازوهم خبري ÙˆÚ©Ú“ÙŠ اودداسي کنفرانسو جوړول یې وستايل .
 ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ ددوستۍ فرهنګي ټولني دمشرتابه جرگې مشر ښاغلي حبيب الله غمخورته بلنه ورکړل سول ترڅودغونډي په پرانيستونکې ويناد علمي او څيړنیزي برخي پیل ÙˆÚ©Ú“ÙŠ  ØŒ نوموړي  د غونډي د ګډونوالو او میلمنو دواړو څخه مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ ددوی بلنه ئې ومنل او دلته ئې په دې لوی نړیوال کنفراس Ú©ÙŠ ددوی سره برخه واخستل  ØŒ ښاغلي غمخور دمالمو میشتوفرهنګپالو افغانانو څخه هم یادونه  ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ تل ئې د خپلو نومیالو قدرداني Ú©Ú“ÙŠ او دهغوی Ù‡Ú…ÙŠ او خدمتونه یې دهغوی  په ژوندوني لمانځلي په دې کار سره ئې  دلته  د ژوندو هیرولو او Ù…Ú“ÙŠ ستایلو دود ته د پای تکی ایښی دی  .

دښاغلي غمخورترپرانستونکې ويناوروسته دارياناکلتوری ټولنې مشر ښاغلي کبير اميري نه غوښتنه  وشول چې دخپلې ټولنې دمشرتابه جرگې په استازيتوب پېغام  واوري . Ú†ÙŠ تر هغه وروسته بیا اغلې Ú¯Ù„ غوټۍ په مالمو Ú©ÙŠ دافغاني کلتوري ټولني دمشرتابه پيغام ووایه .
وروسته پیغلي  لېمې شنسب ته بلنه ورکړه سول Ú†ÙŠ دریز ته راسي تر Ú†ÙŠ  د اغلې نجیبه لیمې لنډ ژونلیک ولولي  .
وروسته  دښاغلي رحمت الله دوست  څخه غوښتنه وسول Ú†ÙŠ ددغه علمي کنفرانس  په هکله  د کاناډا نه دافغانستان دغښتلي ليکوال اوژباړونکي ښاغلي رحمت آريا  رالېږل سوي لیک ولوولي .

د ښاغلي  اریا  د لیک د لوستلو ورسته   ښاغلي محمد داود هوتک  د کاناډا څخه د څیړونکي  او  وتلي لیکوال محمد معصوم هوتک پیغام ولوست تر هغه وروسته  څیړندوی  زمري محقق Ø¯ یادو کسانو پر  علمي Ù‡Ú…Ùˆ  او خدمتونو خبري وکړې . 
وروسته د مشرتابه ملیمنو د جملې څخه ښاغلي افضل ټکور اوښاغلي ډاکتر  محمدالله ساپي په جلا جلا توګه بلنه ورکړل سول ترڅو د یادو علمي او فرهنګي  شخصیتونو Ú†ÙŠ په ویاړ ئې دغه نړیوال کنفراس جوړ سوي دی  په ژوند او Ù‡Ú…Ùˆ ړنا واچوي . 
ښاغلي افضل ټکور  د پوهنوال  رسول باوري  د علمي او تاریخي Ù‡Ú…Ùˆ او په دې لاره Ú©ÚšÙŠ د هغه د لاسته راوړونو Ú…Ù‡ یادونه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ او همدا راز ئې د نجیبه لیمې  ØŒ ښاغلي اکبرایازي  او پوهنمل حاجي محمد نوزادي پر هاند او Ù‡Ú…Ùˆ هم ځغلنده ړنا واچول .
تر وینا والو وروسته  دبي بي سي پښتو راډيو پېژندل سوې اوهڅاندي ژورناليستي اوليکوالي اغلي  نجيبه ليمې ته بلنه ورکړل سوه تر Ú…Ùˆ دریز ته ورسي او خپل د زړه خواله  د غوندي د برخوالو سره شریک Ú©Ú“ÙŠ .

اغلي نجيبې لېمې په خپلو خبروکي دکنفرانس دکوربه ټولنو او،مالمو اوسېدونکواوټولو راغلو مېلمنوڅخه مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ دداسي علمي او ادبي غونډودجوړېدو جوگه سوي دي .هغې خپله یو کیسه Ú†ÙŠ د ناوکۍ په نامه وه هم د کنفرانس ګډون والو ته واورول Ú†ÙŠ  تر ډيره د افغاني ښځو د کړاونو یادونه Ù¾Ú©ÚšÙŠ سوې وه . اغلې لیمې همداراز زیاته Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ افغان میرمني لا هم په ټولنه Ú©ÙŠ د سخت چلند ØŒ ظلم او کړاونو ښکار ګرځي  او په  برخوالو ئې ږغ ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÙŠ ددغسي ناخوالو  په وړاندي یو ټولنیزه مبارزه پیل Ú©Ú“ÙŠ ترڅو افغاني میرمني هم د سړیو سره یو ځای د خپلو حقونو څخه برخمني سي .
د اغلې لېمې تر وینا وروسته  لنډه دمه وشوه .

تر دمې وروسته ښاغلي نيازمحمد پياوړي  دښاغلي اکبرايازي لنډ ژوند ليک ولوست ،ورپسې  دبينوا پاڼي په استازيتوب  خالد هادي  خبري  وکړې  . تر هغه  وروسته له ښاغلي حاجي محمد امين باوري  څخه غوښتنه وسول Ú†ÙŠ په بلجيم Ú©ÚšÙŠ  دخپلي ټولني پيغام پر دریز ولولي . ښاغلي باوري ددې ډول ستاين غونډو اوکنفرانسونوجوړول گټوروبلل اوددې کنفرانس دجوړونکو نه ئې مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ ددوي دټولني مشرتابه ته ئې بلنه ورکړې وه  .
ښاغلي رحيم الله  دوست له هالنډ څخه رالېږل سوی  داحمد شاه بابا دعلمي ادبي ټولني پيغام ولوست،ترهغه وروسته اجمل حميد ستيج ته راغي اودښاغلي اجمل تورمان رالېږل سوی پيغام  ئې ولوست Ú†ÙŠ د ښاغلي اکبرایازي  ځیني خاطرې ئې Ù¾Ú©ÚšÙŠ  یادي Ú©Ú“ÙŠ وې  . ښاغلي طاهرعزيزي خپل ليکل سوی مطلب دکنفرانس دگډون والوسره شريک Ú©Ú“ .
وروسته  له پراګ څخه دتکړه لیکوال او ژورنالیست  ښاغلي صالح محمد صالح رالیږل سوې لیکنه  ځوان شاعر  هیواد شیرزاد ولوستله  Ú†ÙŠ د ښاغلي اکبر ایازي پر ژوند او ژورنالیستي  Ù‡Ú…Ùˆ ئې له نژدې ړنا اچولې وه .

وروسته   ښاغلی اکبر ايازي ته بلنه ورکړه سوه Ú†ÙŠ خپل دزړه خواله دکنفرانس له برخه والوسره شريک Ú©Ú“ÙŠ  .
ښاغلي اکبر ايازي دکنفرانس له کوربه ټولنونه مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ اوڅرگنده ئې Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ دالمړی ځل دی Ú†ÙŠ پدې بڼه کنفرانس Ú©ÙŠ ستايل Ú©ÙŠÚ–Ù… اوتاسو دوستانوته زموږ دستايني اوهڅوني په کنفرانس Ú©ÙŠ دگډون بلنه درکړه سوې ،کورمو ودان Ú†ÙŠ راغلاست اوپدې کنفرانس Ú©ÙŠ موزموږ هريوه په هکله له پيرزوينوډکي خبري وکړې ØŒ 
هغه وویل زه لکه تاسو غوندي يوعادي انسان يم خويوازي مي دمايک نه دخپل ولس اوبشريت په گټه استفاده کړې اودې استفادې کولوته ژمن يم ،هغه دسالمو اوبې طرفه مطبوعاتوپر ارزښت هم څوټکوته اشاره وکړه .
تر ښاغلي اکبر ایازي وروسته  له ښاغلي ډاکټر محمد نعیم  مفتون څخه غوښتنه وسوه تر Ú†ÙŠ په هلمندکي دعلامه محمود طرزی  دادبي بهير  رالېږل  سوی پيغام ولولي ØŒ ورپسې  ښاغلي پوهنمل  حاجي محمد نوزادي څخه  هيله وسوه  Ú†ÙŠ دریز ته ورسي او  دخپل ژوند اوکارپه هکله دکنفرانس گډونوالوته لنډ معلومات ورکړي  . ښاغلي نوزادي د خپل  علمي او مسلکي ژوند په لوړو او ژورو  وږغیده  او دمالمو مشیتو فرهنګي ټولنو څخه ئې مننه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ دده په شمول  افغان منورینو لمانځنه ئې  کړې . 

ورپسې تکړه لیکوال پوهندوي اصف بهاند ته بلنه ورکړه سول Ú†ÙŠ خپله ليکل سوې مقاله  دکنفرانس دگډونوالوسره شريکه Ú©Ú“ÙŠ . ښاغلي بهاند  وویل Ú†ÙŠ دغه شخصیتونه Ú†ÙŠ نن لمانځل کیږي  تر ډيره ئې د Ù‡Ú…Ùˆ او علمي  یون سره اشنا یم  خو په دوی ټولو Ú©ÙŠ د پوهنوال رسول باوري سره کلونه کلونه په مسلکي او علمي  ژوند Ú©ÙŠ ملګری پاته سوی یم  ØŒ  ده د ښاغلي باوري ځیني خاطرې او دهغ د علمي ژوند پر اړخونو ړنا واچول او د ګیلې په دوی ئې هیله څرګنده Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ  پوهنوال رسول باوري به  د خپل سیاسي ژوند ترڅنګ خپلو څیړنیز اوفرهنګي  Ù‡Ú…Ùˆ ته دوام ورکوي  ځکه ویریږم Ú†ÙŠ د سیاسي ژوند مصروفیتونو ئې په دې ورځو Ú©ÙŠ فرهنګي او څیړنیزي Ù‡Ú…ÙŠ  کمي Ú©Ú“ÙŠ دي .تر بهاند صاحب وروسته له ښاغلي شاولي آرين نه غوښتنه وسول Ú†ÙŠ خپله ليکنه برخوالو ته واوروي  . 
وروسته  ښاغلي جنرال مجيد ارغستاني خپله ليکنه واورول  او  دیادو شخصیتونو په لاسته راوړونو هر اړخیزه ړنا واچول  .
دښاغلي ارغستاني تر وينا وروسته له ښاغلي حبيب  الله غمخور ØŒ محمد داود هوتک  او  کبيراميري نه غوښتنه وسول چې دخپلو ټولنولخوايوشمير ميندوته برابري سوي ډالی ووېشي . دوئ د دریز له ادرسه د هغو میندو  نومونه یادول او هغوي ئې دریز ته راغوښتلې  Ú†ÙŠ په مالمو Ú©ÙŠ ئې  په کلتوري او ملي دود د ځوان نسل په روزنه او ښوونه Ú©ÙŠ مهم رول لوبولی  او هغوی ته ئې  تحفې او ډالي ور ووېشلې .  .
دکنفرانس په وروستۍ برخه Ú©ÙŠ له ښاغلي شريف  عابدڅخه غوښتنه وسول  Ú†ÙŠ دپوهنوال محمد رسول باوري ژوند ليک ولولي .
تر هغه وروسته ښاغلي قاهر اشنا د آسترلیا دملبورن له ښارڅخه  دافغان-آسترلیا دبشردوستانو دټولني  ،د دو ست آواز د را ډیو او د بشر دوستانو د ویب پاڼي د کارکونکو رالېږل  سوي  پيغام ولوست  .

ترپيغام لوستلو وروسته په سويډن Ú©ÚšÙŠ ددوستۍ فرهنگي ټولني دمشر حبيب الله غمخورڅخه  غوښتنه وسول  Ú†ÙŠ دستاينليکونودتصويب  او ويش په هکله دټولني دمشرتابه جرگې پرېکړه  ليک ولولي او د همدې نړیوال کنفراس ویاړل سوي شخصیتونو ته د ستاینلیکونو د ورکړي  تر Ú…Ù†Ú« ښاغلي اکبر ایازي او پوهنمل حاجي محمد نوزادي  ته پګړۍ ور په سر Ú©Ú“Ù„ سوې او اغلې نجیبه لیمې ته په افغاني دود پړونی ډالۍ سو .

یاده دي وي Ú†ÙŠ  په دې کنفراس Ú©ÙŠ دخوست دشيخ زايد دپوهنتون رئيس اولرغون پېژندونکي پوهنوال محمد رسول باوري  د ځينو رسمیاتو له کبله  برخه نه لرل  . او دهغه ستاینلیک  دهغه ورور حاجي محمد امین باوري  ته دهغه په نشتوالي  Ú©ÙŠ ورکړه سو .
ددې ترڅنګ ددوستۍ فرهنګي ټولني لخوا په امریکا او اروپا Ú©ÙŠ یو شمیر وتلو افغان فرهنګپالو ته هم ستاینلیکونه  اعلان سول .
د پرګرام تر رسمي ختمیدو وروسته   د ډوډۍ  خوړلولپاره  تیاری نیول سوی Ùˆ او تر هغه وروسته یوه په زړه پوري مشاعره جوړه سول Ú†ÙŠ د یو شمیر پېژندل سوي شاعرانو ترڅنګ  د هیواد د ملي سرود شاعر  منلي او وتلي لیکوال  عبدالباري جهاني هم  برخه  Ù¾Ú©ÚšÙŠ لرل 

پاته دي نه وي Ú†ÙŠ د  ښاغلي عبدالوهاب سرتیر ØŒ نظیف تکل  سپینو شعرونو  ØŒ د خالد هادي  ژړونکو اشعارو Ú†ÙŠ د پرګرام د ډيرو ګډونوالو له سترګو ئې اوښکي وبهیولې  او د ښاغلي جهاني  کیسه یز شعرونو او سرکښه غزلونو دمشاعرې برخي ته ځانګړي ښکلا ور وبخښله .

د پرګرام په ورستیو برخه  Ú©ÙŠ د بصیر جان امیري  په  ښکلي او خوږ  ږغ د موسقۍ  فضا خپره سوه  او تر هغه وروسته د هیواد د کلاسیکي موسیقۍ  د سرلاري استاد رحماني  جادوګر Ùˆ سندرو د پرګرام  د ګډونوالو پام  ځانته را واړوه  .

دغه  علمي کنفراس د مالمو  د ځايي وخت د بلي ورځي د سهار په دریو بجو پای ته ورسید .