Networking Basics Part1

لکه څنګه چې تاسو ته وویل شو چې کمپیوټرونه دنیټ ورک کارډونو په وسیله یو له بل سره نښلي په دې مانا چې دوی دنیټ ورک کار� �ونو له لارې خبرتوکي (Data) لیږي اوترګوتو کوي اودغه خبرتوکي دمزیو په مټ له یوه نیټ ورک کارډ څخه بل ته لیږدول کیږي  پس ددوکمپیوټرونو نښلول دمزیو په مټ خو زمونږ ټولې اړتیاوې نشي پوره کولی نو باید چې ډیرکمپیوټرونه ، پرینټرونه اونور شیان دمزیو په مټ سره ونښلووترڅو یوه غوره شبکه ورته وویلی شو نو اوس که مونږ غواړو دوه کمپیوټرونه سره ونښلوو نوباید دCross په ډول ورته مزی جوړ کړو اودکراس مزي له لارې به یې سره ونښلوو مګر دیوه غټ دفتر اوادارې لپاره داکار ناشونی دی پس داسې یوه مرکزي ټکی باید وي چې ټول توکې یې له لارې له یوبل سره ونښلي دلته دی چې دهب یا سویچ اړتیا پیښیږي  که څه هم چې Hubاوس ډیر نه کاریږي مګر بیاهم لږ رڼا به پرې واچوو. هب مختلف ډولونه لري مګرپه ساده توګه ویلی شو چې هب دRJ45 مزو دپورټونو(Ports) یو بکس دی چې په شبکه کې مختلف توکي یوله بل سره نښلوي  .لکه په دالاندې څیره کې :

هب دوه مختلفي دندې لري ، لمړی دنده یې داده چې ټولو هغو توکیو ته چې له شبکې سره نښتي دي دنښلیدو دیوې مرکزي ټکي په څیر کارکوي په دې مانا چې ټول باید لمړی له هب سره ونښلي اوهب بیا دوی یوله بل سره نښلوي . دهب بله دنده چې هب په ځان کې شته پورټونه داسې سنبالوي چې که یو کمپیوټر خبرتوکي بل ته لیږي نو هماغه خبرتوکي داسې یوه پورټ ته برابروي ترڅو هغه  چاته چې لیږل شوي هغه یې ترګوتوکړي .تاسو به دادحیرانتیا خبره وي چې که چیرته ډیر کمپیوټرونه له هب سره نښتي وي نو هب څنګه مالومولی شي چې داخبرتوکي دچا دي اوچاته یاني کوم کمپیوټر ته یې ولیږم . دغه کار هب نه بلکه نیټ ورک کارډ کوي هرنیټ ورک کارډ چې جوړیږي دهمغي جوړونکي کمپنۍ لخوا پري یوه شمیر ه وهل کیږي چې دغه شمیره دهر نیټ کارډ جلا جلا وي هیڅ دوه نیټ ورک کارډونه به ونه لیدل شي چې دغه شمیري یې یو شان وي دغه شمیري دMedia Access Control(MAC) ادرس په نامه یادیږي .

کله چې یوکمپیوټر چې له ایترنیټ شبکې سره نښتی وي وغواړي چې خبرتوکي بل کمپیوټر ته ولیږي اودادواړه کمپیوټرونه له یوې مرکزي توکي (هب)سره نښتي وي نو په دغه صورت کې خب� �توکي ټولو هغو کمپیوټرونو ته چې له هب سره نښتي دي لیږل کیږي هرکمپیوټر دغه خبرتوکي ګوري که چيري دده د نیټ ورک کارډ ادرس پري وهل شوی وو ترګوتو کوي يې که نه نو پریږدي یې ترڅو هغه کمپیوټر چې دهغه دنیټ ورک کارډ شمیره پرې وهل شوي ده یې ترګوتو کړي .

کله چې یو کمپیوټر وغواړي خبرتوکي ولیږي نو لمړی دی ګوري چې بل کمپیوټر خوبه خبرتوکي نه لیږي یاپه بل عبارت مزی بوخت دی که نه ؟که په همدغه وخت کې چې همداکمپیوټر غواړي خبرتوکي ولیږي مزی بوخت نه وي نو دی خپل خبرتوکي لیږي اوکه هم دغه وخت کې مزی دخبرتوکیو په لیږلو بوخت وي اوهمدا کمپیوټر هم خبرتوکي ولیږي نوددواوړ خبرتوکیو پاکټونه (Packets) سره ټکر کوي اوستونزه رامنځ ته کیږي نوپه دغه صورت کې که ټکر منځ ته راغلو نوداوړه کمپیوټرونه دیوه ټاکلي مهال لپاره تم کیږي اوبیا وروسته خپل خبرتوکي بیالیږي . نوڅومره چې کمپیوټرونه په یوه داسې شبکه کې چې دهب په مټ سره نښتي وي زیاتیږي  نو ټکرونه هم زیاتیږي اودشبکې اغیزمنتوب کمیږي همدالامل دی چې دسویچ (Switch) کارولو ته اړتیاپیښیږي .ځکه چې هب نه شي کولای ددغسې ټکرونو مخنیوی وکړي .سویچ هم ټول هغه بنسټیز کارونه چې هب یې ترسره کوي کولای شي مګر توپیر یې دادی چې سویچ ددوه کمپیوټرونو ترمنځ اړیکه ټینګولای شي په د ي مانا که یوکمپیوټر وغواړي بل ته خبرتوکي ولیږي  نوددې اړتیا به نه وي چې لمړی به داټولو کمپیوټرونو ته لیږي اوبیا چې دهریوه دنیټ ورک کارډشمیره پرې وه نوهغه  به یې ترګوتو کوي بلکه له هماغه کمپیوټر ته یې نیغ په نیغه لیږي اونور کمپیوټرونو ته هیڅ راز مزاحمت نه جوړوي لکه په هب کې

سویچ شبکه ډیره اغیزمنه اوښه کوي لمړی داچې ټکرونه له منځه وړي .بل ښه والی یې داده چې په یوه وخت کولی څو کمپیوټرونه کولی شي یوبل ته خبرتوکي ولیږي نه لکه دهب غوندي  چې لمړی به یو کمپیوټر خبرتوکي لیږي بیاچې مزی تش شو نوبیابه يې بل لیږي .

په سپیڅلې کلیواله مینه

ډاکټر ثواب الدین مخکښ