ښوونيزبنسټونه (دوولسمه برخه)

دپلان دكړنيز(عملي څرنګوالي ) شننه

ښوونيزې مرحلې :
په تېروبرخوكې دښوونيزپلان پرڅرنګوالي يوڅه وغږيدو،اوس د ښوونيزپلان دمرحلوپه اړه هم ت� �يوۀ بريده رڼاواچوو.
ښوونيزه مرحله دسيستماتيكولاروچارله مخې ديوشمېرښوونيزو پرسجرونوپلي كول دي چې له امله يې دلوست سايكالوجستيكې برخې تريوۀ بريده پېژندل كېداى شي .
ښوونيزې مرحلې پخوانيوپوهانوپه بېلابې� �ووختونوكې په بېلابېل ډول ښوولي خوبيايې هم منځټكى (مركزي نقطه ) نېږدې يوه ده ،خو موږبه دلته په ټوليزډول هغه ښوونېزې لارې چارې وښايوچې نؤمهاليو غوښتنوته دځواب وېيلوځاى ونيسي .

  چمتووالى :
لكه له نوم څخه يې چې مالوميږي چمتووالى د ښوونې لومړى مرحله ده چې ترسره كول يې دلوست په پيل كې اړين دي، ځكه ! دلوست پيل دكارپيل دى ،چې په پرتليزډول ستونزمن ښكاري اوزده كوونكي دراتلونكي لوست په اړه فكركوي ،خوكله چې لوست پيل شي له زده كوونكيوسره ډېره كۍ هغه پوښتنې چې دلوست له پيلېداڅخه څو شيبې مخكې ورسره وي ترډېره حل كيږي ،نويو ښوونكى ترټولو دمخه بايد دزده كوونكي په رواني حالت پوهـ اودا ورته مالومه وي چې زده كوونكي په بشپړه توګه زده كړې ته چمتودى .
په (چمتووالي ) مرحله كې ښوونكى كولى شي چې زده كوونكيوته دډاډپه وركولوسره دهغوى شته پوهنيزځواك پرځاى وساتلاى شي اودنوموړي ځواك له مخې زده كوونكى توانيږي چې نوى لوست وزغمي اوپه خپل ذهن كې نوې مفكوره په پوره ب� �ياليتوب اواسانۍ سره ځاى كړي ،ځكه چې هريوكاردهغې وسيلي له مخې چې ورته اړتياده ښه ترسره كيږي ،نوپه ذهن كې دنوې مفكورې ځايولوته هم دشتۀ پوهنيزځواك ساتنه اړينه ده ،كه چېرې شته پوهنيزځواك ګډوډوي نوپه ذهن كې دنوي هغه ځايول هم يودورنداوستونزمن كاردى .
دايوحقيقت دى چې يوكوچنى زده كوونكى مخكې لدې چې (الف اوبا)  توري يې نه وي زده كړي يونوم چې له څوتوريوڅخه جوړشويدى په نڅاپي ډول نشي زده كولى ،نووېلاى شوچې هره نوي پوهه دزړې هغې له مخې تر� �اسه كيدى شي ،زړه پوهه هغه څه دي چې دذهن په داخېل كې ځاى لري اونوي پوهه دزړې هغې په مټ لومړى دذهن اولينې برخې ته ځي اوكله چې تكرارشي نوبياددذهن په داخيلي برخه كې ځاى نيسي، نوددې لپاره چې دزده كوونكيو شتۀ (پخوانۍ) پوهه پرځاى ساتل شوي وي  ښوونكى بايد له بېلا بېلو لارو چاروكارواخلي ترڅو له مخې يې دزده كوونكيوپخوانۍ تجربې اوپوهه راوپاريږي اوزده كوونكي دې ته چمتوشي چې نوې زده كړه په اسانه ذهن ته وسپاري .
دزده كوونكيودپخوانۍ زده كړې اوپوهې ساتنې اودنوي لوست زده كولولپاره ډېرې لارې دي چې يومسلكي ښوونكى ښه ورباندې پوهيږي خوترټولوغو� �ه لاريې له لوست سره دمينې پيداكول دي چې ددغې مينې پيداكول دلوست په رنګارنګۍ (تنوع) سره كيږي ،ياني ښوونكى له لوست سره دزده كوونكيودمينې په پيداكولوكې هره ورځ بايدپخوانۍ كړنې اولارې چارې ونه كاروي اوهم دې له يكنواخته كړنوڅخه ډډه وكړي ،ځكه چې هرنوى ښايسته اوهر تكرار ستړيا راوستونكى وي .
له لوست سره دزده كوونكيودمينې پيداكولواوزياتول په كوم ډول اوڅنګه صورت نيسي؟ دلته غواړوله لوست سره دزده كوونكيودمينې پيداكولو اوزياتولوپه اړه يوه لنډه بېلګه ووايم .
زه يووخت ښوونكى وم ،مابه هره ورځ دلوست په پيل كې له لوست سره دزده كوونكيودمينې زياتوالي ،درنګارنګۍ پيداكولواولوست ته ددوى پام راګرځولوپه موخه يونوى كار،نوې خبره اونوې تجر به كوله ،خويوه ورځ دنهم ټولګي دفذيك وروستۍ ساعت وواوزده كوونكي هم ستړي مالومېدل،داسې نڅاپي ټولګي ته � �اړم چې ورځينى ښوونيزپلان مې جوړكړى اوپه يوكتاب كې مې اېښى ؤپه اداره كې راڅخه هېرشو،مايوۀ زده كوونكي ته ووې چې په اداره كې زمادمېزپرسريوكتاب دى هغه راواخله ،زده كوونكى پاڅېدكتاب يې راوړ،كتاب مې دټولګي په كړكۍ چې له � �يكدړې سره نېږدې ؤكېښود،غوښتل مې لوست پيل كړم ،پدې وخت كې مې له ټولوزده كوونكيوسره دحال اواحوال پوښتنه كړې وه ،خوكوم زده كوونكى مې ادارې ته ليږلى ؤهغې ته مې مخ ورواړاوۀ دحال اواحوال پوښتنه مې ترې وكړه ،هغې وارله مخې ووې چې ښوونكى صيب نورټول ښه يوخوستړي يونن به لوست نه وايو،نوماچې كوم ښوونيزپلان جوړكړى ؤدهغې له مخې مې نشواى كولاى چې دزده كوونكيوپام لوست ته راواړوم،يايې لږترلږه دنوي لوست زده كړې چمتوكړم اوياهم ددوى فكرداسې بدل كړم چې هم يې ستونزه ليري شي اوهم دنوي لوست زده كړې ته چمتو شي ،نومې بې له ځنډه يوه كيسه ياده شوه چې ماپه ډې� �كوچنيوالي كې اورېدلې وه ،نه پوهېږم چې له كوم ملامې اورېدلې وه اوكه له كوم بل چا،خوپه هرصورت هغه كيسه مې هغه م هال يونڅاپه  له لاشعورڅخه راپورته شوه ،نومې په مسكاسره زده كوونكيوته هغه كيسه داسې ورته پيل كړه : او� �يدلي مې دي چې
 (( يوه ورځ حيضر(ع) دافلاتون ترمخ دكهجورى زړى راواخيست په ځمكه كې يې خښ كړ،په يوه شيبه كې زړى شين شواوپه شيبه كې لويه ونه ترې جوړه شوه ،دغې ونې په شيبه كې كهجورې ونيوې  اوكهجورې په همدې شيبه كې پخې شوې ،كله چې كهجورې پخې شوې نويوه كهجوره له ونې څخه ځمكې ته راپرېوته ،افلاطون رالوېدلي كهجوره سملاسي واخيسته ويې وخوړه اودهغې زړى يې دهمغې ونې تر څنګ چې دحيضر(ع) له خښ كړي زړي راشنه شوې وه خښ كړ، دغه زړى چې افلاطون نوى خښ كړ هم په يوه شيبه كې راوبوټېدۀ په شيبه كې لويه ونه ترې جوړه شوه اوكهجورې يې ونيوې ،له هغې وروسته افلاطون حيضر(ع) ته مخ ورواړاوۀ ورته ويې  : زه پوهېږم چې ستاله خښ كړي زړي څخه دونې شنۀ كېدل او لويېدل يوه معجزه ده خوزماپه � �اس له خښ كړي زړي څخه دونې راشنۀ كېدل يوحكمت اوپوهه ده ، افلاطون  زياته كړه  زه پوهېدم چې ستادمعجزې له زوره دځمكې جوش په همدې ځاى كې چې تاسوپكې زړى كېښوداو،ونه ترې شنه اولويه شوه راټول شوى دى ،نو لدې امله به زم ازړى هم په شيبه كې زرغون شي ،كله مې تجربه كړ نوهمغسې وشول ، زماپه لاس خښ كړى زړى هم ستادمعجزې له مخې رازرغون اوپه شيبه كې ترې لويه ونه جوړه شوه ))  
كله مې چې داكيسه پيل كړه زده كوونكي له اوله تراخېره داسې څك ووچې په پوره پام سره يې زماكيسې ته غوږنيولى ؤاوزه پوهېدم چې دوى لدې كيسې څومره خونداخلي ،څومره تسكين ورسره پيداكوي اوفكري تمركزيې څومره پرځاى كيږي .
كيسه لنډه وه ډېره زرپاى ته ورسېده خومنځپانګه يې ډېره وه ،كله چې پاى ته ورسېده ،بې له كومې ستونزې مې ددوى په خوښه ښوونه پيل كړه،اولوست  موپه ډېربرياليتوب سره ووايۀ ،له ښوونيزپلان سم دخپلوموخوپه ترسره كولوكې له هغې ډېربريالى شوم چې مايې په پلان كې اټكل كړى ؤ.
نوښوونكى كله ناكله له داسې حالاتوسره هم مخ كيږي چې خپل جوړكړى ښوونيزپلان په هغه لاركې ديون مرسته ورسره نشي كولى چې ښوونكي مخكې له مخكې غوره كړي ،هغه مهال پكاردي له داسې رنګارنګۍ څخه كارواخيستل شي چې وكولى شي له مخې يې زده كوونكي ځيركړي،ياني دلوست دلارې رنګ بدل كړي له هغې وروسته پلان وكاروي .
ښوونكى كولى شي پدې ډول له ځان اوزده كوونكيوسره مرسته وكړي ،له زده كوونكيوسره دلوست مينه ملګرې كړي  اوپه بېلابېل ډول يې له غيرمستقيمې لارې وهڅوي .

نوي لوست ته داخېليدل :
دغه مرحله دښوونې له اړينومرحلوڅخه ده چې له مخې يې ښوونه نوي حالت ته � �يږدول كيږي ، يو راون پېژندونكى (تورندايك ) وايي : زده كوونكي هغه مهال نوى لوست ښۀ زده كوي چې له زاړۀ لوست س� �ه ورته والى ولري  .
پدې صورت كې زده كوونكي په شعوري توګه دلوست په ماناپوهېږي اوګټه ورڅخه پورته كولاى � �ي .
نوښوونكى بايددخپلوتجربوله مخې زده كوونكيوته دنوي اوزاړۀ لوست ترمنځ اړيكې څرګندې كړي اودتسلسل له مخې د موضوعګانو ترمنځ ټينګښت وښايي .
ښوونكى دې په ډېرهنرسره له جزڅخه كُل ته لاړشي ،ياني لوست دې په داسې ب� �خوووېشي چې له جزڅخه كُل ته ګام په ګام ورسيږي .

دلوست پرتله :
دغه برخه دنوي اوزاړۀ لوست ديوځاى كيدوټكى دى چې دزړو مالوماتوپربنسټ پكې نوي مالومات ترلاسه كيږي ،زده كوونكي پكې له جزڅخه دكل په لوري درومي اوپړاؤپه پړاؤخپلې موخې ته نېږدې كيږي .
لكه مخكې چې ورباندې خبرې وشوې پدې برخه كې هم دتېراونوي لوست دپيوندپه ټكي ټينګاركيږي،ځكه چې نوى لوست دزاړۀ هغې په مټ زده كيږي .
كه چېرې دتېرښوول شوي لوست اغېزنه وي نولومړۍ خوزده كوونكي نشي كولى نوى لوست زده كړي ،اوكه بيايې په دماغي زوراوفشارزده هم كړي په نڅاپي ډول به ترې هيريږي ،ځكه چې زده كوونكي بې لدې چې تېرلوستونه زده كړي دنوي لوست په منطقي پرلپسې والي نه پوهيږي ،لدې امله وېلاى شو،چې دتې� �ولوستونوله وېيلوبې غېريوۀ زده كوونكي ته په نوي لوست كې  هېڅ منطقي پرلپسې والى نشي ښكاره كېدى اونه پرې پوهيږي ،دمنطقي تسلسل نشتوالى ديوزده كوونكي لپاره ډېره لويه ستونزه ده چې ورسره مخ كيږ ي اوزده كوونكي يې له امله نه يوازې دلوست په زده كړه كې ګلګوچ كيږي بلكې نورې رواني ستونزې هم ورسره ملګري كيږي .
ښوونكي ته پكاردي دلوستونومنطقي پرلپسې والي ته په پام سره حقايق يوله بل سره ونغاړي ،دپرتلې دغه اړينه مرحله په دقت سره پرمخ بوزي اوارزيابي يې كړي ترڅوپوه شي چې دلوستونودپرتلې له مخې څومره خپلې موخې ته (چې دزده كوونكيوپوهول دي) رسيد� �ى دى .
ښوونكى بايددپلان پدې برخه كې هڅه وكړي چې دورځينيو لوستونو دمنطقي تسلسل سره سره دنن ورځې لوست دهرې ب� �خې منطقي پرلپسې والي ته هم پام وكړي اودننني لوست هره برخه په غورسره يوه له بلې سره وتړي ترڅوپه برياليتوب سره خپلې موخې ته ورسيږي اويالږترلږه ورنېږدې شي .