پښتني قبيلي وپيژ نئ!يوولسمه بر خه( اليزي "عليزي" )

که چيري د اليز يو پښتنو د نسب شجره په غور سره و څيړو نو دوی سړ بني پښتانه او د درانيو د پنجپای په ښا خ پورې اړه لري چې نورزي، ساکزي، ادوزي او ماکو يې وروڼه قبيلي دي٠
ډپټي محمد حيات خان د تاريخ حيات ا فغا ني په کتاب کې چې ١٤٣ کلو نه د مخه يې کښلی دی د اليزيو پښتنو په اړوند داسي ليکلي دي:" اليزي دکندهار په ز مينداور کې اوسيږي٠ددوی دود او د ستور د الکوزيو په څير دی٠د اليزيو او الکوزو تر مينځ پو له د هلمند سين دی ٠ددوی سيمه هم د الکو ز يو سېمې ته ورته وا� �ی لري، خو دالکو زيو زيا تره سېمه د رودونو په اوبو  او د اليزيو سېمه په کا ريزو نو خړ و بيږي٠"
اليزي(ع� �يزي) زياتره د کر ني او ما لدارۍ په چا رو بو خت دي او خورا غښتلي ،غير تي، ميلمه پا لو نکي او د هيواد په خپ� �واکۍ مين خلک دي٠د افغان-انګريز سره  د خپلواکۍ په جګړه کې يې د ميړانې او غيرت کار نامې ښودلي او د روسي و حشي ير غلګرو سره په مېړ انه جنګيدلي دي٠

په او سني وخت کې اليزي په لا ند نيو سيمو کې مېشته دي:

١-دهلمند په و لايت کې:
دهلمند ولايت اليزي ددغه و لايت د نادعلي،کجکي، بغران،موسی کلا، ګرمسير او نو زاد په ولسوا� �يو کې مېشته دي٠

٢-دکند هار په ولايت کې:
دکندهار ولايت اليزي د کند هار ولايت په مر کزاو د دامان، م يوند، ار غنداب،معروف او ژيړي په ولسواليو کې مېشته دي٠

٣-دارزګان په ولايت کې:
د ارزګان ولايت اليزي ددغه ولايت په مر کز ترين کوټ او دهراود،ګزاب او شهر ستان په ولسواليو کې استو ګنه لري٠

٤-د فراه په و� �ايت کې:
د فر اه و لايت اليزي د نو موړي و لايت په مر کز او د با لا بلوک په او لسوالۍ کې مېشته دي٠

٥- دهرات په ولايت کې:
د هرات د ولايت اليزي دانجيل،ګذرې،کشک، غوريان، زنده جان،کهسان، پښتون زر غون، ادرسکن او شين ډنډ په ولسواليو کې مېشته دي٠

٦- د با غيس په ولايت کې:
دبادغيس و لايت البزي د نو موړي ولايت د مر غاب او غور ما چ ولسواليو په بېلا بېلو کليو او با نډو کې مېشته دي٠
پر پورتنيو ولايتونو سر بيره يو شمير اليزي په فارياب، جوزجان،سرپل،بلخ او کندز  په و لايتو نوکې هم استو ګنه لري .
٧-په پښتو نخواکې:
يوشمير اليزي دپښتو نخوا د ټانک  او دير ه اسما عيل خان په سيمه کې استو ګنه لري

٨-په پا کستان کې:
په پاکستان کې ا� �يزي د پنجاب ايالت د راولپنډۍ په اسلامګړ کې چې دحسن ابدال ختيز لوري ته پرته ده او همداراز په ملتان کې استو ګنه لري٠
د تاريخ حيات افغاني په قول د اسلام ګړ دسيمي د اليزيو د قبيلي مشر محمد شر يف خان و چې درئيس بر هان په نا مه سره هم يا ديده چې په نو موړي سيمه کې څو کلي يې د جا ګير په تو ګه تر لاسه کړي وواو دده په زامنو کې شير دل خان، پر دل خان،  سرورخان او حسين خان مشهور کسان تير شويدي٠همداراز د راولپنډۍ د چهچه په سيمه کې هم ګڼ شمير اليزي استو ګنه لري٠
په ملتان کې د اليزيو د قبيلي نه نواب فو جدار خان يو مشهور نواب تير شوی دی٠ همدا� �از دده نيکه خدايار خان او يو شمير نور اليزي مشران لکه عاشق محمد خان،محمد خان او غلام حسن خان اليزی نامتو خلک تير شويدي.

٩-په ايران کې:
يوشميراليزي دايران په ختيزه بر خه کې د قاين په سيمه کې چې د افغا نستان پولي ته نږدې دی هم  استو ګنه لري٠
١٠-دهند وستان په دکن کې:
د هندوستان په جنوب په تيره بيا په اندرا پ� �اديش کې هم يو شمير اليزي استو ګنه لري٠
 دروسيي د نامتو اتنو ګرافر ستا نيشفسکي په حواله په ټول افغا نستان کې دشلمې عيسوي پېړۍ په نيمايي کې ددوی مجمو عي شمير ٣٠٠ زره تنه ښودل شوی دی٠
(نوربيا)