ای افغانه ويښ شه !

يکشنبه د غبرګولي اوله

فضل رحمان کټوازی – کوريا

يو وخت به زما اوستا په راډيو او تلويزيون کي دپښتونستان دسيمي دپښتنو او ویاړلو بلوڅو په نوم باندي ځانګري نشرات لرل . اوس داپاليسي زما او ستا ګاونډيانو شروع کړې. په افغانستان کي دازادو مطبوعاتو دقانون څخه په ناوړه ګټي سره څو شخصي تلويزيونونه دبعضي هيوادونو اوددوی دمعاش خورو په نمايندګي په افغانستان کی جوړشوي ، ددې تلويزيونونو صرف او صرف یوا زنی هدف او مرام هم دادی چي زما او ستا په دې طبعي ټولنه کي درز واچوي او ددې هيواد ديوه ځانګړي کلتور ترمنځ واټن رامنځ ته کړي، ترڅو يوواري بيا دخپلو وروڼو په سرو دبزکشۍ لوبه شروع کړو،او دانړيوال چي اوس راغلي دوی دتل لپاره دافغانستان څخه مخه وکړي . دگرانو ګاونډيانو دا آخري هڅه ده ولي چي دتوپک په زور خو دوی څه ونه کړل اوس يې کلتوري ديپلوماسۍ ته مخه کړې ترڅو خپل دا آخري چال هم په کاروا چوي . دکلتوري ديپلوماسۍ (Cultural Diplomacy) یادونه ما باربار کړې او دخپلو دولتي لوړپورو چارواکو توجه مي وارپه وار غوښتې ده ،ولي چي دايو ملي رسالت او مسٌولیت ګڼم،دايوکال کيږي چي پنجابيانو دخِیبر دسپيڅلی نوم په انتخاب سره د يوه شخصي تلويزيون پرانسته کړې ده. چه دخپلو حقوقو نه پرته اوس زيات یې په افغانستان کي دپښتنو دحقوقو لپاره مټي رانغښتي دي . کله چي له افغانستان سره د متحده ايالاتو داوږدمهالي خبري شروع شوي دي، دې تلويزيون دهم هغې ورځي څخه دافغانستان په دې طبعی ټولنه کي د Divide and Rule (تقسيم يي کړه او حکومت پرې اوکړه) پالیسي پرمخ بيایي چي دهغې لوی مثال زما اوستا هغو ودانيو ته اور اچول وو چي په بسپنو مو جوړي کړي . دشک دلري کولو لپاره یې خپله قونسلګيري هم وسوزله ددوی استخباراتي شبکې خو دومره تيزي دي چي په هغه ورځ نه قونسل وو اونه ددې قونسلۍ يو کارکوونکی زما او ستا داستخباراتي شبکو نه ددې هيوادونو قونسلی ډيري فعاله دي . زما او ستا پاک احساسات هميشه دوی دخپلو شومو ګټو دخوندي کولو لپاره استعمال کړي . دخندا ځای خو هلته وو کله چه زخميان بيا دهغې موسسی په درملنو تداوي کيدل ،دچا ودانۍ، موټرونه او دواوي چي داسلام  دې په نامه پتنګانو وسوزل . داڅوورځي مسلسل دګوانتانامو دبنديانو سره مرکي کوي او دګرانو وطنوالو سپيڅلی احساسات دخپل دولت اووطن په وړاندي راپاروي . زه دخپلو ګرانو وطنوالو دمعلوماتو لپاره بايد یادونه وکړم چي دافغانستان دولت تراوسه پوري يو کس هم ګوانتانامو ته نده سپارلې افغان که دشمال دی که دجنوب بياهم افغان دی دښمني او دوستي یې په ډګردي ،ليکن دټولو نه زيات شمير دالقاعده شبکې غړی چي يو څو ورځي مخکي ددوی دسرحدونو محافظين وو هغه دي متحده ايالاتو ته په لاس ورکړي، دمتحده ايالاتو په يوه محاکمه کي ديوه قاضی لخوا چي دپاکستان پرخلاف کومي خبري شوي چه پاکستانیان دڅو روپو لپاره د هرڅه سوداکوی دقاضي په دې خبرو بايد غوږونه خلاص کړو. اوس به راشو زما او ستا ددولت مسٌوليتونو ته تراوسه پوري زما او ستا ملي تلويزيون په نړیواله کچه خو پريږده زما او ستا په کور کي ديوه ولايت نه پرته په نورو ولايتونو کي نه لیدل کيږي . دلته څو انديښنې پيدا کيږي. په دادرې کلونو کي زما او ستا داطلاعات او کلتور چارواکو صرف او صرف چي د ملي ټرمينالوژۍ سره خپله دښمني ښکاره کړې بل څه داسي ځانګړي کارونه نه دي کړي چي ملت ته داطمينان وړ  وګرځي؟

زه پردې هم پوره باور لرم چه سبا به بیا دفرهنګ پرځای دکلتور سپيڅلی او طبعی کلمه دوزارت په انګړ نوشته وي . ولي چي دطبيعت سره دښمني دخپل ځان سره دښمني ده. زما اوستا مطبوعاتو يوه ورځ هم زمونږ ګران ګاونډي ايران باندی نيوکي نه دي کړي حال دادی چي ايراني مطبوعات هميشه په افغانستان باندی نيوکي کوي . ايران همیشه هڅه کوي چه خپل کلتور په نورو  ومنی ددې لوی مثال په ايران کي د ميشته قومونو عقيده خوپريږده دهغوی ژبه کلتور او حتی چي دهغوی دتاريخي سيمو نومونه یې هم بدل کړی چه دهغوی لوی مثال يې څه موده وړاندي دځايي عربو په وړاندي دايراني په تش نامه ملايانو دپټو دسيسو دهغه چاپي مکتوب رابرسيره کيدنه وه چه پردې خو پريژده په خپل وطن کی ميشته قومونو عرب ،کردان او بلوڅ هم لا نه پریږدي چي خپل طبعي حقوق ترلاسه کړي. په ايران کي دآزادو مطبوعاتو خو به څه نه وايي هغه ظلمونه چه دوي کړی دهغوی يو څرګنده بيلګه یې دخدای بخښليکاناډايي طبعه ایراني میرمني کاظمي دايران په زندان کي داغلي سره دجنسي تیري او بيا په توقيف کی مړينه وه چه زړه بونګونکی ده. اوس سوال دا پيداکيږی چي زما په هيوادکي خو دتاريخ څخه مذهبي آزادي شته شيعه افغانان خو پريږده سکان او هندوان هم خپل درمسال لري ليکن ستا په هيوادکی خو چه ستا په عقيده نه وی دمکتب دشموليت حق نلري. ما خو دخپلو افغانانو مليتونو ټولي ژبي رسمي کړي، ته خو دخپلو ميشته مليتونود ژبو رسميت خو پريږده په نورو هيوادونو کی پټي کلتوري مداخلې کوې،او خپلو معاش خوروته بری ليکونه او ډالي ورکوې. د وروڼو قومونو  په ګډکور افغانستان کي چه پښتانه یې غوڅ او لوی اکثريت دی بياهم ټول مليتونو نه داساسي قانون له مخي مساوي حقوق او په دولت کي برخه ورکړل شوه،آیا په ايران کی به لږکيو عربو ،کردانواو بلوڅو څخه هم څوک دجمهوري رياست چوکۍ خو پريږده ديوه کوچنی وزارت سوچ هم و کولاي شي ؟

دولت ته پکارده چي صرف په مقدار باور وونلري بلکي ديوه شي ظرفيت يا لوړتيا په پام کي ونيول شي،ددې موجوده رسنيو او اطلاعاتي شبکو چه اکثره يي دګاوندي هيوادونو په پیسو چليږي او دهغوی دکلتورونو دخپراوي لپاره کار کوي بايد زرترزره څرګند او وتړل شي. دملي تلويزیون دنړيوال کولو لپاره بايد چټک ګامونه واخستل شي ،ترڅو زما اوستا دملي او طبعي کلتوردګاوندي هيوادونو وګړي هم ووګورئ او هغوی ته هم احساس وشي چي حق څه دي او نا حق څه دي . بيابه هغه د روغ او رشتيا معلوم شي هغه مشهور متل دی چي ددروغو مزل لنډ وي .

دبينوا دويب پاڼي او ګرانو لوستونکو دښه سباوون او دلوی افغانستان په هيله!