شعرا ونثر په اړو ندرا ولا ړي شوي پوښتني اوپراوپرهغويوڅه خبري

پوښتني او طرحي :
تر پورتني عنوا ن لاندي مطرح پوښتني دشعر په ا ړوند :
شعر ډ ېر دی؟
شعر بس دی ؟
شعر په درد نه خوري ؟
شعر د بېکا رو خلګو کا ر دی؟
د پو رتنيو پو ښتنو مطرح کو نکی يا را ټولونکی ښا غلې محمد اکبر کرګردی

په لنډه توګه ا وترتيب سره يې ځواب وړاندي کو م :
د لومړۍ پو ښتني ځوا ب : دشعراو نثر ليکل دهرچا شخصي او په زړه پوري غوښتنه ده چي کوم يو په خپله خوښه ا نتخا بوي ا و هيچوک يې پر چا نه شي تحميلولای د  بيلګي په توګه :  خو ا ړه زموږد ژوند لپا ره ا ړين د ي ا وکه چيري پر يوه د سترخوان لس ډ وله خو ا ړه ترتيب شوي وي د خو ړو پروخت هرڅوک خپل په خو ښه خپل ځا نته خو ا ړه  ا خلي .د شعر ا و د نثر ا نتخا ب هم په دې ډول دی .
ستر پښتون خوشحا ل خا ن دا سي ويلي وه :

                              ً  د خوشحا ل سره که کښيني يو څو کا له ً
                                د ا د غره  خټک به ټوله شا عرا ن شي
که څو ک وايي چي شعر ډ ېردی زه بيا هم پردې خبر ه تا کيد کوم چي لږدی ا و که ډ ېر شي تا وا ن نلري ا ود هر کور ا دبي بډا يی به لوړه ولاړه شي ا و هرڅوک يې دخپل کور په ا لمارۍ کښي خوندي کوي اودهيچا د الما رۍ ځای نه تنګوي .  زړو نه مو لوی کړی

د دوهمي پوښتني ځوا ب : د شعر سر ه  د شخصي لېوا لتيا مخه څوک نشي نيولا ی .
هرڅوک چي شعر غوره ګني د هغه لپا ره په شعر کښي  ا و څوک چي نثر غور ه ګني د هغه لپا ره په نثر ليکلو کښي برې غوا ړو . ا و موږ د نثر ليکونکو سره مشکل نلرو . له پا ک خدای څخه غو ا ړم چي د ا فغا نستان په هر کورکښي شاعرا ن پيد ا  ا و ډ ېر شي ا وموږ به  د چا دغسي بې معنا غوښتنه چي ( شعر بس دی ) هيچ کله و نمنو. دا يوه بېځا يه غو ښتنه د ه چي د شعرا و شا عری په تا ريخ کښي تراوسه چا له چا څخه نه وه کړې . څوک چي شعرليکي ا وکه نثرا و که شعرا ونثر د وا ړه د ا په ليکونکي او ليکوال پوري ا ړه لري .

د د ريمي پوښتني ځوا ب : څوک چي  وا يی شعر په  د رد نه خوري هغه ژو ند  ته  په      هرا ړخيزه معنا ا ومفهوم نه ګوري يوا زي ا و يوازي د خپل مشکل د حلولو لپا ره په يوه محدود ه  سا حه کښي هلي ځلي کوي . کله چي دا نګرېزا نواوا فغا نا نوترمينځ د ميوندپه سيمه کښي د ټا کند ه غرمې پروخت په وچ ا و بې ا وبو د ښت کښي جګړه شروع شوه
ا نګرېزا ن د خپل وخت په وسلو سمبا  له ا وهرڅه يې ښه و ه ا وا فغا نا نو نه ا و به درلو دې ا و  نه يې ښه وسله  در لو د ه ا ود ګرمی له شد ته ډېر په تنګ شوي وه ا و ډې نژدې ؤ  چي ما ته يې خوړلې وا ی کله چي علم مبرد اروويشتل شوا و په شها دت ورسېد نژدي ؤ چي علم مبا رک هم پرمځکه ولويږې قهرما ني ملا لۍ ځا ن ورورسا وه اوعلم مبا رک يې  مخ کښي ترلوېدوا و چت کړا وپرغا زيا نويې ږغ وکړ:

                                             که  په ميو ند کښي شهيد  نه شوي
                                             خد ايږولاليه بېننګۍ ته دي سا تينه

د دې لنډۍ په ويلو سره د غا زيا نو ويني پر جوش راغلې ا و پر دښمن يې هجو م يو وړاو تا را وما ريې کړل اوپا ته يې وتښتېدل . او دا لنډ ۍ هم يو شعر دی او لنډۍ زموږ ملي پانګه ده . چي پر خپل ځای يې په درد وخوړل . ا ود ا لاندي متل به اوږده ليکنه لنډ ه کړي 

که په کورکښي سته  سړی
     يو حرف بس د ی د ا ګړی

د څلو رمي پو ښتني ځواب :شعر هيڅ کله  د بېکا رو خلګو کا رندی .
ته يا تا سي به دا سي فکر کوی چي هر کله چي  څوک قلم او کتا بچه را وا خلي نو شعر به ليکي . نه دا سي ند ه لکه چي ته فکر کوې . که يوه ا ونۍ دشعر دليکلو په نيت کښېنې ترڅو چيدي په فکرکښي دشعرعنوان او موضوع را پيدا نشي وبه يې نه ليکي. او د ستر پښتون خوشحا ن خټک داسي ويلي دي دا بېت د هېرېد و نه دی:

شعرنه دی دا خونا ب د زخمي زړه دی
 يا وتلې  د ستي د م  د خولې د مړ ه دی

يعني شعرليکل د ومره ا  سا نه کا ر نه دی ا وکه نه  کوم شا عر چي پېژنې پوښتنه ترې وکړه بيا درته معلو مه شي. دشعر دليکلو وخت هم معلو م ندی او که څوک مبا لغه کوي هغه جلا خبره د ه او که يو څوک په رشتيا هم دا سي پيدا شي  بيا نو دا  متل پر ځای دی
چي وا يی : ( استثنا قا نون ندی ) . زه به تر سل ډ ېر شاعرا ن پېژنم چي ټوله يې په کا ر بو خت دي ا و د اتو څخه ترلسو سا عتو کا رکوي د تفريح او کله دشپې دشعر پر مو قع شعر ليکي . په دي خلګو کښي ډا کترا ن انجينرا ن اقتصا د يون او ښو ونکي اوټول يې       د کا رخلګ دي چي همد ا کوي هم ها  کوي ا و د ا جمله  چي هرچا  ويلې د ه چي :( شعر د بېکا رو خلګو کا ر دی ) تا سي  و خپلو ملي مشرا نو ا و نورو ټولو د رنو ا و  د قد را و ستا يني وړ پخوا نيوا وا وسنيوته  سپکا وې ا و بې حرمتي کړې د ه . خد ا ی د ي وکړي  چي په سهو ه کښي د رڅخه شو ی وی  . مو ږ با يد په يا د ولرو چي مو ږ په شعر ا و په نثر ډېر څه نه در لو د ه ا وس د دې پر ځای چي د خد ا ی (ج) شکرا دا کړو چي شعر ډ ېر دی  نور دي هم ډ ېر شي ا ونثر دي تر  ډ يرو لا ډ ېر شي .کمې دې نه وي . شعر پر خپل ځا ی او نٍثر پر خپل ځا ی  دوا ړه د قد ر وړ دي.
په تيرو وختو کښي  يو سړې پر خره سپورا ود شوتلو پلنډ ه يې په شا و ه . يوه سړي چي چي د خره سپوروليد نو يې ورته وويل چي د ا څه کوې ؟ ا وهعه ځوا ب ورکړی : ولي:   څه مي کړي دي . لاروي ورته وويل : پرخره سپو ريی دشوتلو پلنډ  ه دي په شا د ه. 
د خره سپا ره ورته وو يل پر حېوا ن ظلم کول ښه کا رنه دی چي هم زه پرسپور يم او هم مي پلنډ ه پر با روي نوځکه مي په شا کړې د ه . لاروي ورته وويل چي ښه دی ا نصا ف خو لرې .                                                                                                             
په د رنا وي