۱۶- پنځه وخته لمونځ په پابندي سره اداکول
ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
ما من امرئ مسلم تحضره صلاة مكتوبة فيحسن وضوءها وخشوعها وركوعها ، إلا كانت كفارة لما قبلها من الذنوب مالم تؤت كبيرة ، وذلك الدهر كله (رواه مسلم)
هر مسلمان ته چىد فرض لمانځه وخت را ورسېدلو او په ښه طریقه سره یې اودس وکړلو او لم
ونځ یې په خشوع او عاجزي سره اداکړ چي ترڅو یې کبیره ګناه نه وي کړي د تېرو ټولو ګناهونو کفاره ګرځي او دا ټول عمر
همداسي ده .
۱۷- د جمعې په ورځ کي یوه داسي شېبه ده چي هره دعا په کي الله تعالی قبلوي زیارباسه تر څودا ګړۍ ستا په
سمت شي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
فيها ساعة لا يوافقها
عبد مسلم وهو قائم يصلي يسأل شيئاً إلا أعطاه إياه (رواه البخاري وم
سلم)
د جمعې په ورځ کي یوه داسي شېبه ده که مسلمان په هغه شېبه کي د لمونځ کولو په حالت کي وي هرڅه چي
ه الله تعالی څخه وغواړي الله تعالی یې ورکوي . همدا راز د جمعې په ورځ د سورة الکهف
تلاوت کوه ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
من قرأ سورة
الكهف في يوم الجمعة أضاء له من النور ما بين الجمعتين (رواه ا
نسائي والحاكم)
چاچي د جمعې په ورځ د سورة الکهف تلاوت وکړ الله تعالی به هغه ته یوه ډېوه روښانه کړي
چي ددوو جمعو تر مېنځ به ور ځخه ګټه آخلي .
۱۸- مسجد ته پنځه وخته په پابندي سره ورتلل ځکه چي رسول ال
ه صلى الله عليه وسلم فرمایې :
من غدا إلىمسجد أو راح أعد الله له نزلاً في الجنة كلما غدا أو
اح (رواه البخاري ومسلم)
څوک چي د سهار له خوا او ماښام له خوا مسجد ته ځي
الله تعالی میلمستیا
ور ته تیاروي که سهار ولاړ شي او که ماښام .
په بل ح
دیث کي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
بشر المشائين في ظلم
الليل إلى المساجدبأن لهم نور تام يوم القيامة .
هغه چاته چي د شپې په ترږمیو مسجدونو ته ځي زېری ورکړه چي د قیامت به د هغوی لپاره بشپړه رڼا وي .
په یوه بل حدیث کي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
صلاة الجماعة أفضل من صلاة الف
د بسبع ٍ وعشرين درجة (رواه البخاري ومسلم)
د جماعت لمونځ تر یواځي لمانځه اوه وېشت درجې غوره او بهتره
ده.
۱۹- د ترا وېح لمونځ په پابندي سره د رمضان د مبارکي میاشتي تر پایه پوري
ادا کول ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
أفضل الصلاة بعد الفريضة صلاة الليل (رواه مسلم)
له فرض لمانځه څخه وروسته بهترین لمونځ د شپې له
خوا (تراوېح ) دی .
۲۰ - چي کله یقیني ماښام شو په روژه ماتي کي بېړه کول ځکه چي
رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
لا يزال الناس بخير ما عجلوا الفطر (رواه البخاري)
تر هغه وخته چي خلګ په روژه ماتي کي تلېواره او بېړه کوي په هغوی
کي به خیر وی .
21- د ماښام تر لمانځه مخکي روژه ماتول ځکه چي روایت شوی دی
:
كان النبي صلى الله عليه وسلم يفطر قبل أن يصلي (رواه أحمد)
رسول الله صلى ا
له عليه وسلم به مخ كي له دې چي د ماښام لمونځ وکړي روژه ماتوله .
۲۲- په خورما او یا اوبو سره روژه ماتول سنت دی ځکه چي رسول الله صلى ال
ه عليه وسلم فرمایې :
من وجد التمر فليفطر عليه ،
ومن لم يجد التمر فليفطر على الماء ، فإن الماء طهور(رواه أحمد وأبو داود والترمذي)
که چاسره خورما وي په هغې د روژه ماته کړي او که خورما ورسره نه وي نو په اوبو سره د
وژه ماته کړي ځکه چي اوبه پاک شی دی . او د روژه ماتي په وخت به دادعا چي أبو داودنقل کړي ده
ووایې :
ذهب الظمأ ، وابتلت العروق وثبت الأجر إن
اء الله .
د روژه ماتي په وخت کي هره دعا قبلېږي
ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
إن للصائم عند فطره دعوة لا ترد(ابن ماجة)
په رېښتیا سره دروژه ماتي په وخت کي د روژه دار دعا نه واپس کېږي .
۲۳- د شپی په وروستۍ برخه کي له سپېده چاود څخه مخ کي پشلمی کول سنت دی ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم
فرمایې :
تسحروا فإن في السحور بركة (رواه البخاري
ومسلم)
پشلمی کوۍ ځکه چي په پشلمي کولو کي برکت دی .
۲۴- صدقة ا
فطر (سرسایه) ورکول ځکه چي رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمایې :
زكاة الفطر طهرة للصائم من
اللغو الرفث ، وطعمة للمساكين ، من أداها قبل الصلاة فهي زكاة مقبو
ة ، ومن أداها بعد الصلاة فهي صدقة من الصدقات (رواه البخاري) .
سرسایه
ورکول د روژه دار د پالتو او خوشیو خبرو صفایې او د مساکینو لپاره یو خوراک دی چاچي د عید الفطر تر لمانځه مخکي
ورکړه نو سرسایه یې قبول شوي ده او چاچي له لمانځه څخه وروسته ورکړه نو د نورو خیراتونو په شان یې یو خیرات وکړ
.
۲۵- د پټ لاس خیراتونه کول ځکه چي
سول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
صنائع المعروف تقي مصارع السوء ، وصدقة السر
تطفئ غضب الرب ، وصلة الرحم تزيد في العمر (رواه الطبراني)
احسان كول له بدو ټکو او پېښو څخه انسان ساتي او پټ خیرات د الله
تعالی غضب وژنې او قرابت پالنه ژوند اوږدوي.
په بل حدیث شریف کي رسول الله صلی الله ع
یه وسلم فرمایې :
الصدقة تطفئ الخطيئة كما يطفئ الماء النار(رواه الترمذي)
خیرات کول داسي ګناهونه وژني لکه اوبه چي اور
وژني .
۲۶- هرچاته سلام اچول او ډوډۍ ورکول ځکه چي رسول الله صلی
الله علیه وسلم فرمایې :
يا أيها الناس ، أفشوا السلام ، وأطعموا الطعام ، وصلوا الأرحام ، وصلوا بالليل والناس نيام ، تدخلوا الجنة بسلام (رواه الت
مذي)
اې خلګو یوبل ته سلام اچوۍ او ډوډۍ ورکوۍ او قرابتونه پالۍ او چي خلګ وېده وي تاسي لم
ونځونه کوۍ جنت ته به روغ رمټ ننوزۍ .
۲۷- د والدینو اطاعت او له
هغوی سره احسان کول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
رغم أنفه ، رغم
أنفه ، ثم رغم أنفه ، قيل من يارسول الله ؟ قال : من أدرك والديه عند ا
كبر أحدهما أو كليهما ، ثم لم يدخل الجنة (رواه البخاري)
د هغه چا پوزه د په خاورو سپېره
ي بیا د یې پوزه په خاورو سپېره شي او بیا دیې پوزه په خاورو سپېره شي چا چي له والدینو ځخه یو او یا دواړه د بو
اتوب او ضعف په حالت کي وموندل او د هغوی د احسان او اطاعت په وجه جنت ته داخل نه شو.
۲۸-
ښځي ته په کار ده چي د خپل
نارینه اطاعت وکړي ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې
:
إذا صلت
المرأة خمسها ، وصامت شهرها ، وحصنت فرجها ، وأطاعت بعلها – اي زوجها – دخلت من أي أبواب الجنة شاءت (رواه ابن
حبان)
که ښځه خپل پنځه وخته لمونځ وکړي ، او د رمضان د میاشتي روژې ونیسي ، او پاک لمني
واوسي ، او د خپل نارینه خبري ومني ، نو د جنت په کومه دروازه چي یې خوښه وي جنت ته د ننوزي .
۲۹- په خپل اولاد او عیال باندي خرچ کول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم ف
مایې :
إذا أنفق المسلم نفقة على أهله وهو
يحتسبها كانت له صدقة » رواه البخاري ومسلم
کله چي یو مسلمان په خپل عیال باندي خرچه کوي او د الله تعالی رضا یې په کي م
صود وي دا د هغه لپاره د خیرات دی .
۳۰- د مسکین او کونډي خیال ساتل ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وس
م فرمایې :
الساعي على الأرملة والم
سكين كالمجاهد في سبيل الله وأحسبه قال :كالقائم لا يفتر ، وكالصائم لا يفطر
(رواه
البخاري) .
هغه څوک چي د کونډي او مسکین په خدمت کي وي لکه د الله تعالی په لار کي د مجاهد
دومره اجر یې دی راوي وایې فکرکوم دا یې هم وویل : او د هغه چا اجر یې دی چي تل په لمانځه ولاړ وي او سستي نه محسوس
کوي او لکه د هغه چا چي همېشه روژه ولري او نه یې ماتوي .
۳۱- د م
سلمانانو وروڼو اړتیاوي پوره کول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
ل
ن يمشي أحدكم مع أخيه في قضاء حاجة - وأشار بأصبعه - أفضل من أن يعتكف في
مسجدي هذا شهرين (رواه الحاكم)
په تاسو کي هغه څوک چي د یو مسلمان د ضرورت د رفع کولو
پاره له هغه سره روان شي تر هغه چا غوره دی چي زما په مسجد کي دوه میاشتي پرله پسې اعتکاف وکړي ، او په دوو ګوتو
یې اشاره وکړه .
۳۲- په یتېم باندي شفقت کول ځکه چي رسول الله
صلی الله علیه وسلم فرمایې :
شكا رجل إلى
رسول الله صلى الله عليه وسلم قسوة قلبه ، فقال : امسح رأس اليتم ، وأطعم المسكين (رواه أحمد)
یوه سړي رسول الله صلی الله علیه وسلم ته د خپل زړه د سختي
کایت وکړ ، رسول الله صلی الله علیه وسلم ور ته وفرمایل : مسکینانو ته ډوډۍ ورکوه او د یتېمانو په سر لاس تېروه
.
۳۴- د وروڼو ملاقات کول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه
وسلم فرمایې :
الرجل يزور أخاه في ناحية المصر لا يزوره إلا لله في الجنة (رواه الطبراني)
یو څوک چي د ښار په یوه ناحیه کي
د خپل مسلمان ورور ملاقات ته صرف د الله تعالی د رضا د حاصلولو لپاره ورشي هغه په جنت کي دی .
۳۵- د ناروغانو پوښتنه
کول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
من عاد مريضاً لم يزل في خرفة ا
جنة ، قيل : يارسول الله وما خرفة الجنة ؟ قال : جناها (رواه مسلم)
څوک چي د یوه ناروغ پوښتني ته ورشي ترڅو چي ه
ته وي د جنت په خرفة کي ده پوښتنه وشوه چي یارسول الله خرفة څه ده ؟ رسول الله صلی ا
له علیه وسلم وفرمایل : چڼلي مېوه ده .
۳۶- په روژه کي مزدور
او کورني چپړاسي ته د کار کمول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرم
ایې:
من خفف عن مملوكه فيه غفر الله له ، وأعتقه من النار (رواه ابن خزيمة مطولاً)
چاچي په خپل زېردست تخفیف جوړ کړ الله تعالی به بښنه ورته وکړي او د جهنم له اور څخه
به یې آزاد کړي.
۳۷- د مسلمانانو په مېنځ کي روغه جوړه کول
ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
ألا أخبركم بأفضل من درجة الصيام والصلاة والصدقة ؟ قالوا : بلى يارسول الله : قال : إصلاح
ات
البين (راواه أبو داود والترمذي)
أيا تاسو ته هغه نېک عمل در وښیم چي د هغه
درجه د(نفلي) لمانځه ، روژې او خیرات کولو تر درجې غوره دی؟
صحابه وو عرض وکړ هو یا رسول الله ؛ رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل : ددوو په
مېنځ کي روغه کول .
۳۸- ښه اخلاق خپلول ځکه چي رسول الله صلی ا
له علیه وسلم فرمایې :
سئل رسول الله صلى الله عليه وسلم عن أكثر ما يدخل الناس ا
جنة
؟ فقال : تقوى الله وحسن الخلق (
واه الترمذي)
له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه پوښتنه وشوه چي زیات تره هغه
نېک عمل چي خلګ به جنت ته دننه باسي هغه څه شی دی ؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل : د الله تعالی وېره او
ښه اخلاق .
۳۹- د الله تعالی له حرامو ګرزول شویو شیانو څخه
خپلي سترګي بندول ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل چي الله تعالی فرمایې :
النظرة سهم مسموم من سهام إبليس ، من تركها من مخافتي أبدلته إيماناً يجد حلاوته في قلبه (رواه الطبراني)
حرام کتل د شیطان له غشو څخه یو زهرجن غشی دی چاچي زما له وېري پرېښود په بدله کي به یې داسي اېمان ورکړم چي
په زړه کي به یې خوند مومي .
۴۰- په رسول الله صلی الله علیه وسلم
زیات درود ویل ځکه چي رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایې :
من صلى علي صلاة صلى
الله عليه بها عشراً (رواه مسلم)
چاچي په ما یو ځل درود وویلو الله په هغه لس ځله رحمت
ېږي .
دا ځیني هغه نقاط وو چي په هر وخت کي یې خیال ساتل
ازمي دی خود روژه دار لپاره یې د روژې په مبارکه میاشت کي زیات خیال ساتل په دې وجه ضروري ده چي دا د اجرونو او
ثوابونو میاشت ده څه معلومه ده ژوند نور پاته وي او که مو دا دژوند وروستۍ شېبې وي ، د روژې د مبارکي میاشتي په هکله مواد ډېر زیات
دي خو زمونږ ددې لیکني مقصد یواځي د لوستونکیو پام ددې مبارکي میاشتي لور ته اړول
وو، په همدغه میاشت کي د هرنېک عمل اجر لس ګونه دی رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمایې :
الحسنة بعشر أمثالها :
په همدغه میاشت کي د
هرنېک عمل اجر لس ګونه دی .
هغه عملونه چي د روژې اجر کموي هغه غیبت ، نمیمت ، بهتان ویل ، مسلمان ته
ضرر رسول ، حسد ، دروغ ویل ، د مسلمان سپکه غوښتل ، او همداسي نور هغه کارونه چي په
رېعت کي حرام دي د روژې معنوي مفطرات ګڼل کېږي .