څو سياسي خبري او دافغانستان رغونه ( ٤٢مه برخه )

ليکوال ( کريم ميثاق )

د جنګ معيوبان

یوازینی ناورین او بلا چې بشر لا تر اوسه نه دی توانیدلی له منګولو یې ځان وژغوري هغه جنګ او جګړه ده  . جنګ بیلابیل لاملونه لري چې له هغو څخه د اقتصادي واک غزونې، ځان مننې، نوم ګټنې، ځواک ښکارونې، توکمیزو، ژبنیو او مذهبي مخالفتونو او د نه پوهاوي، د نه زغم اود نه سلا نومونه اخیستی شو .

لکه څنګه چې ویل کیږي د بشر په تاریخ کې یوازې څوارلس ورځې جنګ نه و. جنګ چې په هر ډول وي له ناورین او غمیزو څخه ډک وي . خو د ناورین او غمیزې اندازه یې، د وسلې په ډول او د ګډونکوونکوپه شمېر پورې تړلي ده . تر اوسه پورې بشریت په کورنیو او باندنیو جنګونو برسېره د دوو نړیوالو جنګونو لامل او شاهد دی . خو اوس چې بشر د ذروي او مکروبي وسلې په جوړولو بریالی شوی دی او د ټولوژنې له ډول، ډول وسلوڅخه یې ګدامونه ډک دي داسې خطرپیدا شوی دی چې که چیرې ذروي جنګ ونښلي دغه ښکلي نړۍ به چې د بشر ګډ کور دی پړمخې راواړوي او بشر به دداسې ستر ناورین سره مخامخ شي چې نه به ګټونکی پاتې شي او نه بایلونکی .

کیدای شي چې زموږ د ګران هیواد افغانستان تاریخ دجنګ تاریخ  وبولو. دغه غم ګالونکي او کړیدونکي خاوره د سولې له خوند څخه ډیره لږه برخمنه وه، وخت په وخت د هیواد غزونکویرغلګرو سړیخورود تېري لامله ددغه هیواد په خلکو باندې جنګ ورتپل شوی دی او توریالي خلک یې د خپلې خپلواکۍ، د خاورې بشپړتیا اود ملي حاکمیت د ساتلو لپاره جګړې ته مجبور کړي دي . ډیرځله د ښکیلاکګرو له ځغلولو وروسته او په زیاتو انساني، مادي او معنوي سرښندنو برسېره سمدستي او یا لږه موده وروسته د باندنیو لمسونو او غچ اخیستنو له امله په بیلو، بیلو ډولونو د ورانوونکي کورني جنګ په منګولو کې کېوتي دي او خپل هیواد یې په کنډوله بدل کړی دی چې په نتېجه کې هر ځل ددغه هیواد غیرتي او زیارکښو خلکو بیا هم هر څه له سره پیل کړي دي .

د وروستیوڅو لسیزو اوږدوجنګونو چې له بده مرغه لا تر اوسه په بیلابیلوډولونو دوام لري یو له ډیرو غملړلو، ویرجنو او ورانوونکو جنګونو څخه وو چې څه ناڅه په دوه نیمو ملیونو ځاني زیان او ړنګو ویجاړو برسېره یې په لسګونو زره د جنګ عیبجن (معیوبین) پر ځای پریښوول . همدا اوس ځنې عیبجن کسان پداسې ناوړه او بدمرغه حالت کې دي چې خپل مرګ ته راضي دي . خو له بده مرغه کله، کله برخلیک انسان د مرګ له خوند څخه هم بې برخې کوي . څښتن تعالی دې څوک د افغانستان غوندې په غریبو هیوادونوکې نه معیوبوي ځکه چې پداسې هیوادونو کې عیبجن کسان له رواني او بدني پلوه ډیر سخت ځوریږي او له ډیرو ستونزو او سپکوسپوروسره مخامخ دي . پداسې حال کې چې په بډایواوپرمختللیو هیوادونو کې؛ چیرته چې د بشري حقونو درنښت کیږي له ډیروغوره توبونو او درناوي څخه برخمن دي په تېره خوپداسې ټولنو کې د جنګ معیوبان له ډیرولوړو امتیازونو، زړه سوي او د ځانګړي مادي او معنوي پاملرنې څخه برخمن دي .

اوس چې افغانستان د نړیوالې ټولنې له پاملرنې او مرستو څخه برخمن دی او د بیارغونې لپاره په ملیونونو ډالر را روان دي باید دولتي اړوند چارواکي، سیاسي ګوندونه، اجتماعي او د خیر ښېګنې ټولنې او ټول افغانان له معیوبانو سره د زړه له کومې مرسته وکړي او په دولتي بودجه کې د نړیوالو مرستو له لارې ښکاره برخه ورته وټاکل شي . دغه برخه به هغه مهال سمه او بشپړه وي چې دولتي چارواکي د عیبجنو کسانو داسې سر شمېرنه تر سره کړي چې په هغه کې د کچې له مخې په خپله معیوب او دده دکورنۍ ناتوان غړي لیکل شوي وي . په بودجه سربېره دې د مرستې صندوق هم  ورته پرانیستل شي او ددغه صندوق لپاره دې له ټولو کورنیو او باندنیو زړه سواندوخلکو، د خیر او ښېګڼو له ټولنو، شرکتونو، کمپنیو او نورو څخه د بسپنې هیله وشي، په کابل کې دې اووه ورځې د عیبجنو د اوونۍپه نوم ددوی په ګټه فلمونه،کنسرټونه اوسپورټي لوبې ترسره شي  همدارنګه  دې په دې هکله له نړیوالو تجربو او په ځانګړي توګه د هغو هیوادونو له  تجـــربو  څخه  ګټه  واخیستل  شي  چې  زموږ  غوندې  یې  جنګو نه  تېر کړي  وي

یو بل اړین کار دادی چې له جنګ غزونکو او جنګ سالارانو څخه وسله ټوله او داسې لارې چارې ولټول شي چې جنګ په بشپړ ډول له منځه لاړ شي او نور معیوبان  را ونه زیږوي  .