کله چی می د همدی جون میاشتی په اتمه نیټه د لویی جرګی په خیمه کی د ځوانو ګډونوالو ګډوډی ولیده ، خپله ځوانی می را یاده سوه چی څنګه د احساساتو په لومه کی بنده وه . له بده مرغه دا هغه څه چی ځوانان ور باندی یوازی په پاخه سن کی پوهیدلای شی . ددی خبری مانا داده چی بدبختانه هر ځوان تر لویه بریده مجبور دی ددغو احساساتو ښکار شی . همدغه ځوان نسل دی چی تر ټولو سپیځلی ، تر ټولو زیات زیان منونکی او تل د ځان غوښتونکو سیاستوالو قربانی شویدی . دا لړۍ له پیړیو را پدیخوا روانه ده او لا یی پای نه لیدل کیږی .
دا منم چی په هیڅ مسابقه کی بایلل د چا نه خوښیږی . زما ښه را یاد دی د ډاکتر نجیب الله د واکمنی پر مهال په صدارت کی د خاد په نظارتخانه کی د سیاسی بندی په توګه کوټه قلفه وم . شرایط ډیر تنګ وه ، فزیکی او روحی فشارونه زیات وه . هلته یوه بازی وه چی ښایی د زندانیانو موندنه به وی ځکه چی پخوا می نه لیدلی او نه هم ارویدلی وه. دا بازی « د خلو بازی » یانی د خاشو بازی نومول سوی وه . دا نوم پدی خاطر ورباندی ایښودل سوی وو چی د اورلګیت په خاشو سره بازی کیږی . موږ به په تړلی تنګه کوټه کی ددی بازی مسابقی سره کولی او په ګټلو یی ډیر خوشالیدلو . کله کله به چی چا درغلی وکړه ، خبره به تر جنګ او لاس وګریوان پوری هم رسیده . یوه ورځ که زه نه وای ، ښایی یوه ډګروال او یوه جکتورن یو بل سره خوږ کړی وای . د دوی دی کور ودان وی چی ماته یی په درنه سترګه کتل او ما چی به هر یوه مخ واړاوه ، هغه به سمدستی ارام سو . ما د ډوډی څخه د شطرنج دانی جوړی کړی وی او بازی مو ور باندی کول . یوه ورځ نژدی وو چی زه پخپله هم سره له دی چی نور می له شخړو څخه را ګرځول ، د یوه نفر سره لاس او ګریوان شوی وای .
ددی یادونی نه می موخه داده چی بایلل د هیچا نه خوښیږی ، هر یو غواړی که حق وی یا ناحق باید ګتونکی وګڼل سی . په همدی خاطر په نوموړی خیمه کی له قهره د ډاکتر صاحب عبدالله سور اوشین شوی مخ او سوی چیغی راته د درک وړ دی . خو دا زندان ندی . که هر څو دغه محترم د روحی فشاره په امان ندی خو لږ تر لږه د فزیکی فشار نه خو خلاص دی . دی ډیر وخت د هیواد د خارجی چارو مشر پاته شوی او دده نه دا توقع وه چی باید د حالاتو غوښتنی یی درک کړی وای او د دیپلوماسی سره ښه بلد سوی وای . هری خبری یی باید د یوه غره وزن درلودلای او یو کتاب پندونه . راشئ دده څو خبری د لویی جرګی له خیمی نه را واخلو او وګورو چی تر کومی کچی د اړینو منطقو سره سر خوری :
اول ـ دده وویل چی دلته په ټاکنو کی مثلثی تقلب شوی چی کرزی ، د ټاکنو کمیسیون او د اشرف غنی ټیم ددی مثلث څنډی جوړوی . راشئ ددی حدس منطقو ته پام واړوو :
الف ـ د اشرف غنی ټیم په ټول دولت کی هیڅوک نلری چی دده په خاطر ځان د جنجالونو سره مخامخ کړی . د دولت په هره سطح او هره برخه کی تر ارګه پوری د ډاکتر صاحب عبدالله پلویان ناست دی چی ګټی یی دده د ګټو سره ټینګی تړلی او دده پخاطر هر ډول جنجالونه پر غاړه اخیستلای شی .
ب ـ د فساد نه په ډکه اداره کی یو چارواکی ځان د هغه نوماند پخاطر د جنجال سره مخامخ کوی چی د هغه د ګټلو امکانات ورته ډیر ښکاری . په لومړی راونډ کی ډاکتر عبدالله تر خپل سیال ډیر وړاندی وو او په همدی خاطر یی په دویم راونډ کی هم د ګټلو احتمال زیات ښکاریدی . بیانو د ټاکنو کمیسیون ته که د فساد زیږنده وی ، پکار وه چی د ده سره جوړ راغلی وای ، نه د ډاکتر احمدزی سره .
ج ـ اولسمشر کرزی چی اداره یی په ژور فساد تورنه ده دا ټول کلونه د ډاکتر عبدالله د پلویانو سره د ائتلاف صادق غړی پاته شوی دی . دده وړونه خو د عبدالله د پلویانو سره یو ځای د کابل بانک په چور او نورو جرمونو کی په فساد تورن دی او ددوی ګټی یوازی د عبدالله په واکمنی سره خوندی پاته کیدلای شی نه د اشرف غنی چی مخکی له مخکی یی د نوموړو مجرمینو سره و حساب کولو ته ملا تړلی ده . ښه بیلګه یی داده چی کرزی په لومړی پړاو کی خپل ورور مجبور کړل څو د زلمی رسول په ګټه له خپلی نوماندی څخه تیر سی او په دویم پړاو کی یی بیا زلمی رسول و هڅاوه چی د عبدالله سره یو ځای شی . پدی توګه ګویا ده د خپلی کورنی ټول پلویان د ډاکتر عبدالله پر څنګ و درول . د همدغو لوړو لاملونو له کبله د نوموړی مثلث جوړیدل هیڅ ډول منطقی بنسټ نلری او احتمال یی صفر ته تقرب کوی .
اوس دا سوال را پیدا کیږی چی د لومړی راونډ د پایلو له مخی د ښاغلی عبدالله د ګټلو امکانات ډیر ښکاریده . بیا نو ولی خبره سرچپه را ووته ؟ دا هم خپل لاملونه لری :
۱ ـ د اولس غوښتنی هم باید په بشپړه توګه له یاده و نه باسو .
۲ ـ ډاکتر عبدالله د دویم پړاو د پیل نه څو ورځی وړاندی دا چی دی په خپلو ګټلو باندی بیخی باوری ښکاریده ، ځان یی د اسلامی جمعیت ګوند کاندید معرفی کړ . پدی خبره ډیرو خلګو مخ ورڅخه واړاوه ځکه چی ددی تنظیم نادوی او ظلمونه یی په اویایمو کلونو کی لا تر اوسه له یاده ندی وتلی .
۳ ـ یو شمیر پخپله د عبدالله پلویانو هم ښایی پدی خاطر مخ ورڅخه اړولی وی چی یو څو تنو د اول راونډ مات شوو کسانو په دویم پړاو کی د عبدالله ملاتړ اعلان کړ . دبلی خوا ددغو کسانو طرفداران بیا و عبدالله ته په اوښتو سره ور څخه خفه شوه او خپلی رایی یی اشرف غنی ته ورکړی .
۴ ـ د عبدالله په طرفدارو سیمو کی هم یو زیات شمیر کسان د ضیا مسعود په پلوی د اشرف غنی خواته را واوښتل او د عبدالله ملا یی ور ماته کړه .
دا ټول هغه لاملونه دی چی په دویم پړاو کی یی په غیر منتظره ډول ډاکتر اشرف غنی پر پښو و دراوه او دده د سیال په وړاندی یی دده ملا و تړل . اوس به بیرته راوګرځو د لویی جرګی خیمی ته .
دویم ـ د لویی جرګی په خیمه ډاکتر صاحب عبدالله کله چی احساساتو یی واګی پلاس کی نیولی وی ، په قهر او غضب سره په ډاګه وویل چی موږ بیله شکه د ټاکنو ګټونکی یو ، خلګو را نه و غوښتل چی خپل حکومت اعلان کړم ، زه د هغو غوښتنه شاته نسم غورځولای او دادی له همدی خیمی نه چی تل ستری فیصلی ور پکښی شویدی ، خپله واکمنی اعلانوم . ارګ خو یوازی یو څو دیواله دی ، هغه می پکار ندی او اړتیا نه ورته لرم ځکه چی موږ له پخوانه خپل تشکیلات لرو . په پای کی یی یو دم په لهجه کی مثبت بدلون راغی ، نرم شو او ویی ویل چی د اوس د پاره ماته یو څو ورځی وخت راکړی چی فکر وکړم او وروسته به خپل حکومت اعلان کړم .
راشئ چی د نوموړی ډاکتر صاحب دا خبری هم د منطقو له مخی تفسیر کړو :
۱ ـ دا چی وایی ګټونکی زه یم ، ددی خبری مانا داده چی یوازی هغه کمیسیون او هغه پروسیجر ورته د منلو وړ دی چی دده بریالیتوب اعلان او دی واک ته ورسوی . کنه نو ټول اړوند بنسټونه غیرقانونی او د منلو وړ ندی ، . . . . یی نه منی !
۲ ـ دا چی وایی ارګ خو یوازی یو څو دیواله دی او دی اړتیا نه ورته لری ، ددی خبری مانا داده چی د تیری شپی په مخصوصه غونډه کی ښاغلی بسم الله خان محمدی د ارګ په نیولو کی خپله نظامی کمزوری ورته ښودلی ده چی دا توان ورسره نسته څو په نظامی زور سره هغه د ارګ ماڼۍ ته بوزی او په نوموړی مثلث کی د کرزی څنډه ورماته کړی .
۳ ـ دا چی وایی موږ خپل تشکیلات او هر څه لرو ، ددی خبری مانا داده چی که په مزارشریف کی عطامحمد نور هم ناتوان راووت ، نو بیا به د اویایمو کلونو پشان د استاد ربانی تشکیلات په کار اچوی د خواجه بهاوالدین او کولاب تر منځ به سرګردانه چوکی و کاروی .
۴ – دا چی وروسته یی خبری نرمی سوی او و یی ویل چی ماته یو ورځی وخت راکړی څو فکر وکړم او وروسته خپل حکومت اعلان کړم ، ددی مانا داده چی خپل او دخپلو انډیوالانو شخصی جوړ کړی قصرونه او اسمان توږونکی لوړ منزله بلډینګونو ته یی پام شو ، منطقو یی پر احساساتو غلبه ومونده ، پدی پوه سوه چی اویایم کلونه نور تیر دی او د خواجه غار د غرونو غارونه د ګوزاری او استراحت ځای ندی . ښایی د بارک اوباما د تیری شپی د تلیفونی نصیحت په مانا هم پوه شوی وی چی هر شکایت باید د قانونی لارو ترسره شی ، تاوتریخوالی او موازی حکومت حقوقی بنسټ نلری ، هر ډول شخړی د مخالفو وسلوالو په ګټه دی ، زموږ د تیرو کلونو لاسته راوړنی باید څوک په خړو اوبو کی لاهو نکړی ، کنه نو . . . . .
پای . ۹ / ۷ / ۲۰۱۴