په اسلامي ټولنو کې د ښځې د مقام د پيکه کېدو علتونه

دغو درستو عوام لو ښځه د مرييتوب، جهالت، او مطيع انسان مقام ته راکوز کړې ده. 

د ويلو ده چې دودونو او استبدادي حکومتونو دا ډول د ښځې د مقام په پيکه کېدا کې رول درلودلى دى که څه هم  دوهم عامل تر دودونو ډېر رول لوبولى دى.

بل عامل چې د ښځې مقام يې د اسلام تر سرکېنېو وختونو  راکوز کړ له عرف او شرعې سره تعارض و د علومو په برخه کې انسان بدلون او تحول ته چمتو دى او دين هم درست هغه مسايل وړاندي کوي چې انسان په ژوند کې ورسره مخامخېږي  له دې کبله د اوچت اسماني دين  د ما� �کانو په توګه هر مسلمان دنده لري چې له ديني پوهې او فهم څخه غلط دودونه او د جاهليت رسوبات پاک کړي.

هغه انځور چې له ښځې څخه په اسلامي ټولنه کې وړاندې کېږي د دې ښودنه کوي چې  يو انحراف شوى دى په دې معنى چې ځيني ديني احکام له غلطو دودونو سره اغښل شوي دي  بايد عرف يو بدليدونكى څيز وبولو نه ثابت شوى يوازې اسلامي قوانين او احکام دي چې نه بدلېږي.

د ټولنو اصلي مصلحانو يعنې پيغمبرانو د خپل وخت دودونه او رواجونه اصلاح کړل او نا سمې ليد توګې يې لېرې کړې.

په دې ډو ل يې د ښځې حقوق احيا کړل د اسلام ګران پيغمبر (ص) د ښځې او نارينه په يو شان والي کې الهي حکمونه خلکو ته ابلاغ کړل هغه وخت چې نجونې ژوندۍ ښخېدلې د هغه حضرت له لوري يې درناوى وشو، قران مجيد د هغه وخت دودونه بدل کړل او دغه خبره يې وکړه چې د انسانيت په لاره کې  لوړوالى او وده په خاصې پرګنې پورې اړه نه لري او ښځه هم د لوړاوي پوړۍ کچ ته رسېدلاى شي.

د حيري شيرازي په باور که که هغه څه چې اسلام ازاد کړي دي د ع� �فونو او دودونو له امله بند کړو بايد د پايلو تاوان ته يې په تمه و اوسو دى وايي هغه څه  چې مهم دي دا دي چې باور وکړو که اسلام د يوې مسلې لپاره کوم صادر کړى وي حکم بيان کړو او اعلان وکړو چې تر اوسه مو د هغه تخصصي لاره نه ده بشپړه کړې اسلام ته ستر خدمت دادى چې دين سخت او مشکل و نه ښيوو او دين ته تر ټو� �و لوى خيانت دا دى چې ووايو د ديني احکامو تر سره کول ناممکنه دي. يو مسلمان عالم وايي په ځلونو مې ليدلي دي چې يو مسلمان په ناپوهۍ کې د هغو دودونو دفاع کوي چې پاک خداى د هغو د حقانيت لپاره هيڅ دليل نه دى راوړى له دې کبله د ټولنې د شعور لوړول په تېره بيا د ديني مسلو په اړه ډېر  اړين دي او بايد سوچه اسلامي احکام له له غير ديني دودونو او عرفونو ليرې کړو چې دا د هر مسلمان ديني او انساني دنده ده په تېره بيا اسلامي م صلحان او پوهان دنده لري چې په دې برخه کې کار وکړي.

زموږ په پښتني ټولنه کې هم ډيرې داسې مسلې شته چې بايد ورته پام وشي چې ښځه يې له خپلو ډېرو انساني او اسلامي حقوقو محرومه کړې ده.

اوس به پر نورو هغو علتونو خبرې وکړو چې د اسلام د سرکينيو وختونو په پرتله يې په ټولنه کې يې د ښځې مقام ته تاوان رسولى دى.

تحجر او جمود پالنه هم هغه عامل دى چې د ښځې اصلي مقام ته يې ډير تاوان رسولى دى چې موږ يې ژوندى مثال د طالبانو په وخت کې وليد په بېلا بېلو ټولنو په تېره بيا په اسلامي ټولنو کې افراطي ليد توګې او ناسمې ګروهنې چې د اسلام په نامه تر سره کېږي  ښځې له خپلو ډېرو انساني حقوقو محرومه کړي دي  په اسلامي ټولنو کې د ښځو حقوقو او حدودو پر علمي اړخ سربېره اعتقادي اړخ پيدا کړى دى يعنې بې اساسو دودونو او باورونو د اسلامي متنونو ځاى نيولى دى او د اسلام د حقيقي اصولو فلسفه هم نه ده توضيح شوې، نو ځکه د ښځې په هکله د اسلامي مقرراتو نتيجه د اسلام د اساس په ضد د تبليغ لپاره په يوې وسيلې بدله شوې ده.

دغه فکر چې ښځه يوازې  د کور په ګوټ کې کښېني او حتى په حجاب کې هم د تعليم حق نه لري او بايد له هر علم او کماله محرومه وي  له اسلام سره اړخ نه لګوي او د انساني عواطفو په ضد ده. په کلي ډول هغه کسان چې دين ته ګروهمن کېږي او بيا بيرته منحرفه کېږي تر هغو ډېر ځېږه او انساني ضد وي چې دين يې نه وي منلى خو تر دغې پرګنې منحرفه متدينه کسان ډېر خطر ناک دي. د دغې پرګنې انساني عواطف د ديني عاطفې تر اغېز لاندې راغ� �ي وي او د استاد مطهري په وينا دغه کسان کج سليقه خشکه مقدس بللي. نوموړى وايي تاريخ د دې ښودنه کوي چې تر ټولو بې رحمانه وژلې جنګونه او کړاوونه د همدغو  کسانو له خوا شوي دي  له صليبي جنګونو رانيولې تر ډېرو نورو ستونزو پورې ډېر مشکلات هم دوى راپنځولي دي. څرګنده ده چې د يوه ديني نظام په سيوري کې د دغو ناسمو دودونو او خرافاتو جرړې وباسو.

د ځينو پوهانو � �ه لوري  په نالوستۍ کې د ښځې ساتل هم د دغې غلطې  ليد توګې  سمبول دى. محمد غزالي په تحريرالمراة  کتاب کې په اسلامي ټو� �نه کې له يوۀ انحراف څخه داسې سر ټکوي : مسلمانان له ښځې سره په چلند کې د اسلامي شريعت له لارې منحرفه شوي دي او جعلي  روايتونه په دوى کې دود شوي دي له همدې کبله مسلمانه ښځه له دين او دنيا څخه پاتې ده او د غفلت او ناپوهۍ کندې ته غورځېدلې ده. د ښځې تعليم ستره ګناه بولي جومات ته يې  نه پرېږ دي  پردې سربېره د وخت په سياسي حالاتو  خو بيخي نه ده خبره. په داسې حال کې چې ډېرو ديني عالمانو په ټولنه کې د ښځې مقام مهم بللى او وايي:

د احصاييو له  مخې ښځه د ټولنې نيمايي برخه جوړوي او که د ماشومانو په روزلو او پر خاوند د هغې اغيز ته پام وشي نو ويلاى شو چې تر نارينه ښځې زياتې دي داپه داسې  حال کې دي چي ښځي تل له افراط او تفريط سره مخامخ دي او ډېر لږ ورسره عادلانه چلند شوى دى.

حتى ډېر ځله کله چې ښځي تعليم کوي يوه خطرناک مار ته ورته بللي شوي دي چې زهر خوري. له بده مرغه ډېر پښتانه  ښځې ته سپک نظر لري او هغه نا اهله  مخلوق يې ګڼي چې د خاوند په وړاندې يوه کنيزه ده او هيڅ اختيار او اراده نه لري داسې بوټانو ته ورته ده چې کله خاوند وغواړي نو ليرې يې غو� �ځولاى شي.

هغه په کور کې محبوسه وي او د کار يا حتى د علم د حاصلولو له پا� �ه  له کوره بهر نه پرېښودل کېږي. د دوى په گمان پاکه او صالح مېرمنه دوه ځله  له کوره بهر ځي لومړى د پلار له کوره د خاوند کور ته  او دوهم ځل د خاوند له کوره ګور ته. په داسې حال کې چې قران مجيد په کور کې د ښځې اسارت د هغې ښځې سزا ټا کلې چې ناسم کار يې کړى وي او څلورو مسلمانانو پرې شاهدي ورکړې وي د نساء سورې په ١٥ ايت کې   لولو:

البته دغه حکم د هغه وخت لپاره و چې د زنا حد لا نه و جاري � �وى دغه ډول ناسمو دودونو په ټولنو کې دومره رسوخ وکړ چې ښځه يې په اسلامي کاتور کې له خپل مقامه ښکته کړه د دغې ناخوالې د علاج له پاره بايد سوچه او دوديز اسلام سره بېل کړو.

 رسول الله (ص) مبارک په ټولنه کې د ښځو د شتون په هکله وايي: 

کنيزانې هم جوماتونو ته له راتګه مه منع کوئ.

په يوه بل روايت کې حضرت محمد (ص) له نارينه وو غواړي چې په جوماتونو کې د ښځو د شتون مخه ونه نيسي هغه مبارك فرمايي:

که ستاسو مېرمنو له تاسو اجازه واخيسته چې د لما نځ  له پاره جومات ته ځي نو اجازه ورکړئ.

ياده دې وي چې د � �سول الله مبارک په وخت كي جومات پر عبادي مرکز سربيره سياسي او ټولنيز مرکز هم و.

دغه روايتونه د دې ښودنه کوي چې په هغه وخت کې ځينو  نارينه وو خپلې ښځې جوم اتونو ته نه پرېښودې او رسول الله مبارک هغوى له دغه کاره منع کړي وو.

له دې سره_سره چې مسلمانو عالمانو پرله پسې هڅې وکړې چې انحرافي افکار  ليرې کړي خو تر اوسه پورې ځينې غلط دودونه د نړۍ  د مسلمانانو په تېره بيا د پښتنو په افکارو کې د ديني ارزښتونو په توګه انګېرل کېږي.

دغه تريخ واقيعت بايد ومنو چې ډېرو ټولنو عمومي کلتور  حتى د تعليم يافته پرګنې فرهنګ له افرطي ليد توګو اغيز منلى دى او باوري دي چې د پخلي، خياطي او صفايۍ  په څېر کارونه د ښځو دندې دي او که ښځه له دغو کارونو سر وغړوي نو کورنى نظام به ورسره ګډ وډ شي.

له بده مرغه په پښتني ټولنه کې داسې خلک هم پيژنو چې په تيورۍ کې يې دغه خبره منلې وي خو په عمل كي ښځه له ډېرو هغو حقوقومنع کوي چې اسلام  ښځو ته ورکړي دي. د اسلام له نظره د ښځې له لوري د کور د کارونو تر سره کول د يوه اخلاقي ارزښت په توګه او له مېړه او بچيانو سره د مينې له امله  دي ګني ښځه د کور د کارونو په بدل کې مزد تر لاسه کولاى شي. يو بل ناسم دود چې په  اسلامي ټو لنه په تېره بيا په پښتنو کې ډېر ليدل کېږي په  يوه ټولۍ کې د مېرمنې د نوم نه اخيستل دي  يعني د ښځې د نوم په اخيستو سره حتى روڼاندي نارينه شرمېږي  په داسې حال کې چې دا د ناسمو تعصباتو نتيجه ده او اسلام هيڅ کله په دې هکله څه نه دي ويلي.

استاد مرتضى مطهري په دې هکله وايي: هغه څه چې  وروسته دود شول دا دي د ښځې د نوم اخيستل په يو ډول بې ستري ګڼل کېږي په داسې حال کې چې حضرت محمد (ص) په خپلو خبرو کې تل د خپلو مېرمنو نومونه اخيستي دي.